De Chinese yuan: minder mysterieus

Bijdrage geschreven door Peter Sengelmann, Senior Portfolio Manager, Emerging Market & Asian Debt - Local Currency en Local Bonds.

Timide reactie ontkoppeling

Peter Sengelmann

De yuan verloor op 11 augustus 1,9% versus de Amerikaanse dollar. Op het eerste gezicht leek deze door de Chinese centrale bank gemanipuleerde devaluatie positief. Toen Argentinië in 2001 afstapte van de koppeling met de dollar, leverde de peso op één dag 40% in. Het besluit van Zwitserland in januari van dit jaar om de plafondkoers van de Zwitserse frank ten opzichte van de euro los te laten, leidde tot een koersstijging van meer dan 19%. De beweging van de yuan steekt daarbij schril af.

Valuta-oorlog

De markten hebben echter hevig gereageerd. De Financial Times noemde de verrassende devaluatie van Peking een "escalatie van valutaoorlogen" en volgens The Guardian zou deze stap het "beste kunnen worden gezien als een noodsignaal van Peking". Analisten zagen de devaluatie van China als een poging om de export te stimuleren, omdat het land de controle over zijn economie aan het verliezen was. De vrees is dat de yuan in een neerwaartse spiraal terechtkomt.

Het wisselkoersbeleid van China werkte als volgt: de centrale bank stelde elke ochtend een spilkoers vast en greep in de loop van de dag in om te voorkomen dat de wisselkoers meer dan 2% boven of onder deze spilkoers zou uitkomen. Critici beweren al lang dat China haar munt manipuleert om deze kunstmatig goedkoop te houden. De dagelijkse spilkoers was immers een black box, vastgesteld volgens een methode die alleen Chinese beleidsmakers begrepen.

Gedurende een groot deel van het afgelopen jaar hield de yuan echter stevig stand versus de stijgende dollar, terwijl andere Aziatische valuta's in de periode tot eind juli met maar liefst 8% waren gedaald. Het resultaat was feitelijk een koppeling van ongeveer 6,20 yuan per dollar in de afgelopen vier maanden.

Verzwakking

De op 11 augustus aangekondigde hervorming veranderde deze dynamiek. De Chinese centrale bank creëerde een eenmalige bescheiden devaluatie van de yuan en zei dat de spilkoers min of meer gelijk zou zijn aan de slotkoers van de vorige dag in plaats van aan een waarde die achter gesloten deuren was bepaald. Hierdoor kon de munt tegen een door de markt bepaalde koers worden verhandeld, maar op de korte termijn kon het ook leiden tot een zwakke munt. De markt vreesde dat China opging voor een grotere devaluatie.

Die zorgen werden versterkt toen de spilkoers op 12 augustus werd vastgesteld op 6,3306 en de yuan weer in waarde daalde. China deed echter min of meer wat het had aangekondigd, want de slotkoers van 11 augustus bedroeg 6,3250. In de twee dagen samen daalde de yuan met 3% ten opzichte van de Amerikaanse dollar, wat de vrees voor het begin van een duurzame waardevermindering aanwakkerde.

Wat zette de centrale bank van China ertoe aan om haar valutabeleid los te laten? Een veelgehoorde theorie is dat deze stap was bedoeld om de groei te stimuleren. Dit lijkt echter onwaarschijnlijk. Ten eerste heeft een nominale daling van de yuan van 3% in termen van reële effectieve wisselkoers weinig effect. Volgens de Bank voor Internationale Betalingen is de yuan ongeveer 32% overgewaardeerd ten opzichte van haar handelspartners en de duurste munt onder de 60 landen (als Venezuela niet wordt meegerekend).

Ter vergelijking, India en Indonesië zijn ongeveer 10% ondergewaardeerd. De zeer bescheiden devaluatie van de yuan kon het concurrentievermogen van de exportsector nauwelijks verbeteren.

De centrale bank heeft ook ingegrepen om te voorkomen dat de yuan overdreven zou depreciëren, een duidelijk signaal dat een valutaoorlog niet de bedoeling is. Slechts twee dagen na de eerste devaluatie maande de centrale bank de staatsbanken dollars te verkopen en yuans te kopen om de munt te stabiliseren. Vorige week werd circa 150 miljard yuan in het bankwezen gepompt, de grootste injectie sinds begin februari.

Financiële toezichthouders stelden verder dat er geen basis was voor een aanhoudende depreciatie en dat ze zouden ingrijpen om grote schommelingen te beteugelen. Ze hebben zich aan hun woord gehouden en zijn erin geslaagd om de spotkoers in de afgelopen paar dagen stabiel te houden rond 6,39.

Hervorming

Het besluit van Peking om het valutamechanisme aan te passen, werd - in feite - ingegeven door de noodzaak om vaart te zetten achter de wisselkoershervorming. Ten eerste is de meest recente maatregel een aanvulling op de voortdurende inspanningen van de regering om de financiële sector en kapitaalrekeningen open te stellen, waarbij beleggers gestaag meer vrijheid hebben gekregen om grote bedragen van en naar China over te maken.

Daarnaast heeft Peking geen geheim gemaakt van de wens om de yuan op te nemen in het Special Drawing Rights-valutamandje van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarin onder meer de Amerikaanse dollar, de euro, de yen en het pond zitten. Een van de criteria is dat de valuta 'vrij verhandelbaar' moet zijn.

Het IMF is inderdaad onverstoorbaar gebleven onder de Chinese devaluatie. De internationale organisatie zag deze als een welkome stap in het proces om marktkrachten een grotere rol te laten spelen bij het bepalen van de wisselkoers en verwacht dat de yuan in de komende jaren waarschijnlijk een vrij bewegende valuta zal worden. Er staan meer wisselkoershervormingen op stapel, waaronder de uitbreiding van de handelsuren voor de yuan en het bevorderen van de convergentie tussen de onshore en offshore wisselkoersen.

Spilkoers

Het mysterie van de spilkoers voor de yuan bestaat niet meer. De dagelijkse spilkoers wordt nu bepaald door de spotkoers - dit blijkt uit het feit dat het verschil tussen de spotkoers en de dagelijkse spilkoers is teruggelopen van meer dan 8 basispunten tot vrijwel nul op dit moment. De yuan heeft echter nog een aardige weg te gaan voordat het een vrij bewegende valuta zal zijn.

Voorlopig heeft de centrale bank nog een stevige vinger in de pap en lijkt deze vastbesloten om de spotkoers op 6,40 te houden totdat de verkoopdruk afneemt, welke de uitputting van de deviezenreserves versnelt. Toch is er veel reden tot optimisme: de yuan kan vanaf nu alleen maar transparanter worden.

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});