Ethenea over de waarde van goud nu

Guidobarthels
Guido Barthels

In deze maandelijkse ‘Marktcommentaar’ van ETHENEA geven Guido Barthels, Portfolio Manager, ETHENEA Independent Investors S.A, en Yves Longchamp, Head of Research, ETHENEA Independent Investors (Schweiz) AG hun visie op goud.

Goudhamsters

In de Westerse wereld, die als veilig wordt beschouwd, is hamsteren al lang in de vergetelheid geraakt. Ook goud opkopen boette in aan populariteit. De grootschalige monetaire verruimingsmaatregelen van de centrale banken hebben de marktmechanismen echter op hun kop gezet. Welke rol speelt goud vandaag de dag? Het aanhoudende monetair beleid van de centrale banken gaat gepaard met een negatieve of in ieder geval bijzonder lage rente. Dit leidt in combinatie met marktmanipulaties tot een steeds verder afbrokkelend vertrouwen in de stabiliteit van de eigen munt.

Tot dusver is er echter alleen sprake van een aantasting van het vertrouwen, niet van een verlies van vertrouwen. De bezorgdheid groeit echter dat de centrale banken de greep op hun experimentele monetair beleid enigszins verloren hebben. Feiten en de fabels Goud was duizenden jaren lang een gangbaar betaalmiddel, veelal in de vorm van gouden munten. Tot ver in de 20e eeuw (1971) was de waarde van een munt, op basis van het BrettonWoods-akkoord, feitelijk gebaseerd op goud. Pas met het uiteenvallen van dit systeem, waarvan de belangrijkste tekortkoming was dat er niet voldoende goud voorhanden was om de vraag naar geld te dekken, ontstond het huidige papiergeld (fiduciair geld).

Daarmee verloor goud de status van betaalmiddel. De intrekking van Executive Order 6102 op 31.12.1974, dat wil zeggen het opheffen van het gedurende 40 jaar geldende verbod op goudbezit in de VS, leidde er uiteindelijk toe dat ook beleggingen en speculaties bijdragen aan de ontwikkeling van de goudprijs. Vandaag de dag spelen ETF ’s (Exchange-Traded Funds) en ETC’s (ExchangeTraded Commodities ) een onmiskenbare rol bij de ontwikkeling van de goudprijs. Deskundigen schatten dat fysiek bovengronds, en dus reeds ontmijnd, goud goed is voor ongeveer 166.000 ton, waarvan het grootste deel in sieraden verwerkt is. Het goudaanbod ten belope van ongeveer 4.000 ton per jaar is daarnaast vrij overzichtelijk, waarbij de wereldwijde voorraad in 2015 met slechts 3.158 ton nieuw gedolven goud is toegenomen. De totale wereldwijde voorraad van nog niet gedolven goud wordt geschat op nog eens 100.000 ton.

Het metaal kost ondertussen ongeveer USD 42.000 per kilo, ofwel, tegen de huidige prijzen, USD 10,8 biljoen voor de gehele hoeveelheid. Dat is zelfs in deze tijd van grote getallen een flinke smak geld. De reële economische waarde moet echter lager zijn – vanwege een zeer bescheiden vraag vanuit het bedrijfsleven – temeer omdat goud geen industriële toepassingen heeft. Het is noch een betaalmiddel in het handelsverkeer, noch een metaal dat bij productieprocessen veelvuldig gebruikt wordt. Waarom is goud dan toch zo duur? Bijna 80 % van de vraag naar fysiek goud is afkomstig van particulieren.

Sieraden en investeringen in de vorm van gouden munten en goudstaven vertegenwoordigden in het afgelopen jaar 3.281 ton van de totale vraag van 4.124 ton. Sinds de donkere dagen van de crisis op de financiële markten en de daaropvolgende wereldwijde economische crisis in 2009 is de vraag naar fysiek goud met ruim 30 % toegenomen. De markt voor ETF ’s steeg schijnbaar tot 2013 en sindsdien weer ingezakt, wat een nadelig effect op de goudprijs had.