Vrouwen nemen het roer over in IJsland
Het kleine land tussen Europa en de Verenigde Staten is de laatste maanden hard geraakt door de kredietcrisis. Recent zijn alle vier de banken door de IJslandse staat genationaliseerd. Een direct gevolg hiervan is dat de IJslandse staat nu ook de schulden van deze banken op zich heeft genomen. In Nederland heeft het IJslandse Icesave (onderdeel van Landsbankinn) veel woede op haar hals gehaald door niet meer aan haar verplichtingen te kunnen voldoen. In Oktober zijn de drie grootste banken onder toezicht gesteld van de IJslandse financiële autoriteiten. Inmiddels zijn nieuwe staatsbanken opgericht, om de basisoperaties van de banken, het afhandelen van het dagelijkse betalingsverkeer bijvoorbeeld, draaiende te kunnen houden. Vraag is nu wat er met de schulden van de “oude” banken gaat gebeuren. Icesave, een bijkantoor van Landsbankinn in Nederland, heeft de woede van de Nederlanders op haar hals gehaald door niet aan haar verplichtingen te kunnen voldoen.
Icesave
In Nederland heeft Wouter Bos ingegrepen om de spaarders die bedragen tot en met 100.000 euro op Icesave staan geheel te dekken. De eerste 20.000 euro zou door de IJslandse regering worden vergoed. Om dit te kunnen betalen heeft Wouter Bos een lening van X miljard euro aan IJsland uitgeleend. De lening is ongeveer 1 miljard Euro . Een afvaardiging van de 400 spaarders die meer dan een ton op Icesave hadden komt deze week. Overheden, als gemeentes en provincies, komen in principe niet in aanmerking voor restitutie middels het deposito-garantiestelsel. Sommige provincies hadden geld staan bij Landsbankinn zelf, niet bij Icesave. Zij proberen nu direct via de IJslandse financiële autoriteiten over hun tegoeden te onderhandelen. Wouter Bos torpedeert deze poging omdat hij vreest dat ze ten koste zullen gaan van de positie van de gewone Nederlands spaarder.
In het land is grote opschudding ontstaan over het feit dat de baas van de IJslandse centrale bank David Oddson (én de vroegere minister-president) nog niet is ontslagen of is opgestapt. Onder zijn bewind werd juist het fundament gelegd voor de huidige crisis. In veel IJslandse media is hij daarom ook tot de kop van jut gebombardeerd. Ook tegen het bewind van de IJslandse premier Geir Haarde is veel weerstand. Afgelopen weekend werd er daarom voor zijn aftreden gedemonstreerd. Een opvallende maatregel om de financiële crisis in het land te bezweren is de complete vervanging van het bankmanagement door voornamelijk vrouwen. Dit geldt voor de banken Glitnir, Landsbankinn en Kaupthing.
De IJslandse premier Geir Haarde
IJsland op terreurlijst gezet door Engeland
Het IJslandse Icesave was in Engeland nog veel groter dan in Nederland. Diverse malen werd de bank in Engeland onderscheiden voor haar diensten. Echter doordat Icesave in Engeland ook niet meer aan haar verplichtingen kon voldoen ontstond er een grote diplomatieke rel tussen IJsland en Engeland. Engeland heeft een antiterrorismewet tegen IJsland in werking gezet. Dit houdt in dat alle IJslandse deviezen van de IJslanders in Engeland bevroren zijn. Door deze wet kreeg de al zeer verzwakte IJslandse economie een nog hardere duw omlaag. Door enkele IJslanders is er nu een internetpetitie opgezet (www.indefence.is).
Deze maatregel heeft de ondergang van Kaupthing zeker versneld. Kaupthing was de meest internationale bank en had een relatief sterke positie. Op al hun bezittingen in Engeland is beslag gelegd, met behulp van de terrorisme-wet. Dat was nodig omdat Kaupthing niets met Icesave te maken heeft.
Björk
Om het land uit de grote economische problemen te helpen worden diverse initiatieven georganiseerd. Eén van de grootste initiatieven is van de wereldberoemde IJslandse zangers Björk. Björk is de initiator van de Nattura.is (www.nattura.info).
Het doel van deze organisatie is om in IJsland duurzame initiatieven op te zetten die het land weer meer geld en werkgelegenheid zou moeten opleveren. Eén van de uitgangspunten van Björk is dat de IJslandse natuur niet geschaad wordt. Zij is daarom zeer tegen de eventuele uitbreidingen van nieuwe aluminiumsmelterijen (er zijn er nu drie). In samenwerking met de Universiteit van Reykjavik en een panel van ruim 200 specialisten uit diverse hoeken wordt al maanden gebrainstormd over de toekomst. Plannen omvatten onder andere ideeën voor gezondheidscentra op basis van de natuurlijke bronnen( zoals bijvoorbeeld het progressieve plan om in de oceaan een zwembad aan te leggen) . Volgens Björk zou IJsland het grootst kuuroord van de wereld moeten worden zonder dat de ongerepte natuur ervoor in de uitverkoop moet.
Björk als voorzitster van Nattura.info.
Interessant is dat Björk ook een oproep heeft gedaan voor aansluiting bij de EU en om de Euro in te voeren. Het grootse deel van de bevolking is daar nu voor, maar de relatief conservatieve “onafhankelijkheids” partij van Geir Haarde en David Oddson, is van oudsher tegen.
Valuta
Op de financiële markten werd al maanden gespeculeerd op een devaluatie van de IJslandse Kroon. Om de IJslandse Kroon sterk te houden hanteerde de IJslandse bank een zeer hoge basisrente. De laatste jaren lag deze boven de 10% en schommelde hevig. Deze zomer schommelde IJslandse wisselkoers zeer fors. Waar IJsland tot een jaar terug nog voor de Europeanen een zeer duur land was is de situatie nu totaal omgekeerd. Door de zeer lage Kroon zijn nu veel producten en diensten voor Europeanen nu goedkoper dan in Europa. IJsland en Oddson voerden hetzelfde monetaire beleid als Engeland, bijvoorbeeld. Als de inflatie doelstelling niet gehaald werd, dan werd de centrale bankrente verhoogd. De laatste jaren stond deze rente op 15%. Tijdens de crisis werd de rente verlaagd tot 12%. Nu is de rente, op aandringen van het IMF, volgens de IJslandse Centrale bank , verhoogd tot 18%. Dit betekent dat ook mensen met leningen in Kronen zwaar gedupeerd worden omdat op die leningen deze rente doorberekend wordt.
Voorspoed wordt tegenspoed
Het laatste decennium explodeerde de IJslandse economie bijna. Door de alsmaar doorgroeiende sector had het land kapitaal in overvloed. Het inkomen per capita behoorde jarenlang tot de hoogste in de wereld. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat IJsland steevast tot de beste landen ter wereld hoorde in termen van welvaart en welzijn.
Deze zomer is de situatie echter totaal de andere kant opgeslagen. De hoge rentevoeten beperkten sowieso al het economische verkeer in grote mate. Voor bedrijven en particulieren is kapitaal nu erg duur geworden. Hierdoor zijn veel huishoudens en bedrijven hard getroffen. Veel hypotheekhouders in IJsland hadden ervoor gekozen om deels hun afbetalingen in buitenlandse valuta te doen. Door de val van de Kroon zijn de hypothecaire lasten voor veel hypotheekhouders in een veelvoud gestegen. De verwachting is dat de werkloosheid in IJsland van 3% naar 10% zal gaan stijgen.
De IJslandse economie zit vast
Alleen al in Reykjavik staan er bijna 40.000 banen op de tocht. Uiteraard zijn de IJslanders hier zeer boos over maar ze leggen ook niet bij de pakken neer. Voor veel IJslanders wordt het weer “back to fishing” zo wordt gesteld. IJslanders zijn zich van nature al bewust van het feit dat werk een natuurlijke verplichting is. Van verborgen werkloosheid en frictie werkloosheid is daarom ook amper sprake in IJsland. Voor de meeste IJslanders (ook de vrouwen) is het normaal om meer dan 40 uur per week te werken in welke sector dan ook en is de bevolking veelal hoogopgeleid.
Verder heeft IJsland veel profijt van haar natuurlijke bronnen. Goedkope energie is er in overvloed waardoor het land deze lasten juist niet heeft. Zo worden er zelfs snelwegen met water verwarmd om bevriezing tegen te gaan. Daarnaast heeft IJsland ook veel natuurschoon waardoor er jaarlijks veel toeristen het land binnenkomen. De sector toerisme neemt een groot deel van het bruto-nationale product voor haar rekening en neemt ieder jaar toe. Door de financiële crisis zijn de IJslanders genoodzaakt om de komende jaren het grootste deel van hun bruto-nationale product te moeten gebruiken om de schulden van de banken af te lossen. Dit geeft ongetwijfeld een zware druk op de IJslandse schouders. Veel zal afhangen van de onderhandelingen tussen IJsland en het IMF.
Verwijzingen:
www.naturra.info
www.indefence.is
www.mbl.is
www.wsj.com
www.nytimes.com
Geschreven door: Ronald Kok, 10 november, Reykjavik.
Icesave
In Nederland heeft Wouter Bos ingegrepen om de spaarders die bedragen tot en met 100.000 euro op Icesave staan geheel te dekken. De eerste 20.000 euro zou door de IJslandse regering worden vergoed. Om dit te kunnen betalen heeft Wouter Bos een lening van X miljard euro aan IJsland uitgeleend. De lening is ongeveer 1 miljard Euro . Een afvaardiging van de 400 spaarders die meer dan een ton op Icesave hadden komt deze week. Overheden, als gemeentes en provincies, komen in principe niet in aanmerking voor restitutie middels het deposito-garantiestelsel. Sommige provincies hadden geld staan bij Landsbankinn zelf, niet bij Icesave. Zij proberen nu direct via de IJslandse financiële autoriteiten over hun tegoeden te onderhandelen. Wouter Bos torpedeert deze poging omdat hij vreest dat ze ten koste zullen gaan van de positie van de gewone Nederlands spaarder.
In het land is grote opschudding ontstaan over het feit dat de baas van de IJslandse centrale bank David Oddson (én de vroegere minister-president) nog niet is ontslagen of is opgestapt. Onder zijn bewind werd juist het fundament gelegd voor de huidige crisis. In veel IJslandse media is hij daarom ook tot de kop van jut gebombardeerd. Ook tegen het bewind van de IJslandse premier Geir Haarde is veel weerstand. Afgelopen weekend werd er daarom voor zijn aftreden gedemonstreerd. Een opvallende maatregel om de financiële crisis in het land te bezweren is de complete vervanging van het bankmanagement door voornamelijk vrouwen. Dit geldt voor de banken Glitnir, Landsbankinn en Kaupthing.De IJslandse premier Geir Haarde
IJsland op terreurlijst gezet door Engeland
Het IJslandse Icesave was in Engeland nog veel groter dan in Nederland. Diverse malen werd de bank in Engeland onderscheiden voor haar diensten. Echter doordat Icesave in Engeland ook niet meer aan haar verplichtingen kon voldoen ontstond er een grote diplomatieke rel tussen IJsland en Engeland. Engeland heeft een antiterrorismewet tegen IJsland in werking gezet. Dit houdt in dat alle IJslandse deviezen van de IJslanders in Engeland bevroren zijn. Door deze wet kreeg de al zeer verzwakte IJslandse economie een nog hardere duw omlaag. Door enkele IJslanders is er nu een internetpetitie opgezet (www.indefence.is).
Deze maatregel heeft de ondergang van Kaupthing zeker versneld. Kaupthing was de meest internationale bank en had een relatief sterke positie. Op al hun bezittingen in Engeland is beslag gelegd, met behulp van de terrorisme-wet. Dat was nodig omdat Kaupthing niets met Icesave te maken heeft.
Björk
Om het land uit de grote economische problemen te helpen worden diverse initiatieven georganiseerd. Eén van de grootste initiatieven is van de wereldberoemde IJslandse zangers Björk. Björk is de initiator van de Nattura.is (www.nattura.info).
Het doel van deze organisatie is om in IJsland duurzame initiatieven op te zetten die het land weer meer geld en werkgelegenheid zou moeten opleveren. Eén van de uitgangspunten van Björk is dat de IJslandse natuur niet geschaad wordt. Zij is daarom zeer tegen de eventuele uitbreidingen van nieuwe aluminiumsmelterijen (er zijn er nu drie). In samenwerking met de Universiteit van Reykjavik en een panel van ruim 200 specialisten uit diverse hoeken wordt al maanden gebrainstormd over de toekomst. Plannen omvatten onder andere ideeën voor gezondheidscentra op basis van de natuurlijke bronnen( zoals bijvoorbeeld het progressieve plan om in de oceaan een zwembad aan te leggen) . Volgens Björk zou IJsland het grootst kuuroord van de wereld moeten worden zonder dat de ongerepte natuur ervoor in de uitverkoop moet.
Björk als voorzitster van Nattura.info.
Interessant is dat Björk ook een oproep heeft gedaan voor aansluiting bij de EU en om de Euro in te voeren. Het grootse deel van de bevolking is daar nu voor, maar de relatief conservatieve “onafhankelijkheids” partij van Geir Haarde en David Oddson, is van oudsher tegen.
Valuta
Op de financiële markten werd al maanden gespeculeerd op een devaluatie van de IJslandse Kroon. Om de IJslandse Kroon sterk te houden hanteerde de IJslandse bank een zeer hoge basisrente. De laatste jaren lag deze boven de 10% en schommelde hevig. Deze zomer schommelde IJslandse wisselkoers zeer fors. Waar IJsland tot een jaar terug nog voor de Europeanen een zeer duur land was is de situatie nu totaal omgekeerd. Door de zeer lage Kroon zijn nu veel producten en diensten voor Europeanen nu goedkoper dan in Europa. IJsland en Oddson voerden hetzelfde monetaire beleid als Engeland, bijvoorbeeld. Als de inflatie doelstelling niet gehaald werd, dan werd de centrale bankrente verhoogd. De laatste jaren stond deze rente op 15%. Tijdens de crisis werd de rente verlaagd tot 12%. Nu is de rente, op aandringen van het IMF, volgens de IJslandse Centrale bank , verhoogd tot 18%. Dit betekent dat ook mensen met leningen in Kronen zwaar gedupeerd worden omdat op die leningen deze rente doorberekend wordt.
Voorspoed wordt tegenspoed
Het laatste decennium explodeerde de IJslandse economie bijna. Door de alsmaar doorgroeiende sector had het land kapitaal in overvloed. Het inkomen per capita behoorde jarenlang tot de hoogste in de wereld. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat IJsland steevast tot de beste landen ter wereld hoorde in termen van welvaart en welzijn.
Deze zomer is de situatie echter totaal de andere kant opgeslagen. De hoge rentevoeten beperkten sowieso al het economische verkeer in grote mate. Voor bedrijven en particulieren is kapitaal nu erg duur geworden. Hierdoor zijn veel huishoudens en bedrijven hard getroffen. Veel hypotheekhouders in IJsland hadden ervoor gekozen om deels hun afbetalingen in buitenlandse valuta te doen. Door de val van de Kroon zijn de hypothecaire lasten voor veel hypotheekhouders in een veelvoud gestegen. De verwachting is dat de werkloosheid in IJsland van 3% naar 10% zal gaan stijgen. De IJslandse economie zit vast
Alleen al in Reykjavik staan er bijna 40.000 banen op de tocht. Uiteraard zijn de IJslanders hier zeer boos over maar ze leggen ook niet bij de pakken neer. Voor veel IJslanders wordt het weer “back to fishing” zo wordt gesteld. IJslanders zijn zich van nature al bewust van het feit dat werk een natuurlijke verplichting is. Van verborgen werkloosheid en frictie werkloosheid is daarom ook amper sprake in IJsland. Voor de meeste IJslanders (ook de vrouwen) is het normaal om meer dan 40 uur per week te werken in welke sector dan ook en is de bevolking veelal hoogopgeleid.
Verder heeft IJsland veel profijt van haar natuurlijke bronnen. Goedkope energie is er in overvloed waardoor het land deze lasten juist niet heeft. Zo worden er zelfs snelwegen met water verwarmd om bevriezing tegen te gaan. Daarnaast heeft IJsland ook veel natuurschoon waardoor er jaarlijks veel toeristen het land binnenkomen. De sector toerisme neemt een groot deel van het bruto-nationale product voor haar rekening en neemt ieder jaar toe. Door de financiële crisis zijn de IJslanders genoodzaakt om de komende jaren het grootste deel van hun bruto-nationale product te moeten gebruiken om de schulden van de banken af te lossen. Dit geeft ongetwijfeld een zware druk op de IJslandse schouders. Veel zal afhangen van de onderhandelingen tussen IJsland en het IMF.
Verwijzingen:
www.naturra.info
www.indefence.is
www.mbl.is
www.wsj.com
www.nytimes.com
Geschreven door: Ronald Kok, 10 november, Reykjavik.
