De prijs die een consument betaalt voor elektriciteit bestaat uit meer dan alleen de ruwe prijs van deze elektriciteit. Ook elementen als transportkosten, distributietarieven en belastingen komen terug op de elektriciteitsrekening. Dit heeft te maken met de liberalisering van de energiemarkt; een beweging die zo'n 15 jaar geleden werd ingezet in Vlaanderen en vervolgens in Wallonië en Brussel.
![]() |
De elektriciteitsrekening bestaat uit diverse componenten:
Door de vrijmaking van de energiemarkt is een consument in België vrij om zelf een energieleverancier te kiezen. Ook kan de consument op elk moment overstappen naar een andere leverancier, zonder dat hiervoor extra kosten mogen worden gerekend. Hierbij geldt alleen een opzegtermijn van een maand.
De consument heeft bij het sluiten van een contract de keus uit een vaste of variabele prijs. Een contract met een vaste prijs blijft tijdens de gehele looptijd gelijk. Bij een variabel contract kan de prijs veranderen omdat deze wordt vastgesteld aan de hand van indexeringsparameters. Die volgen weer de ontwikkelingen van de grondstofprijzen op de beurs. Een variabele energieprijs kan elke drie maanden worden aangepast en dat is een risico voor de consument. Wanneer de prijzen stijgen, zal immers ook de elektriciteitsprijs omhooggaan. Andersom kan het gunstig uitpakken voor een consument, wanneer de prijzen dalen en dit wordt doorberekend in de elektriciteitsprijs.
Het tarief per kilowattuur (kWh) hangt niet alleen af van de leverancier en de aanbieding die is gekozen, maar ook van het type elektriciteitsmeter van de consument. Bij een enkelvoudige meter betaalt de consument dag en nacht hetzelfde tarief per kWh. Bij een gecombineerde dag- en nachtmeter wordt een hoger tarief betaald voor de piekuren overdag en een lager tarief tijdens de daluren 's nachts en gedurende het weekend. Consumenten die alleen een nachtmeter hebben, zullen meestal één gelijk tarief betalen per kWh. Dit tarief kan goedkoper uitvallen dan het tarief bij een dag- en nachtmeter.
De vrije keuze van een energieleverancier betekent dat de consument een goed beeld moet krijgen van de prijzen en voorwaarden van aanbieders. Energieleveranciers vergelijken wordt daarom steeds belangrijker. Dit kan via een vergelijkingssite. Deze websites zetten de beste deals voor consumenten op een rij. Op zo'n manier kan een consument zomaar 250 euro per jaar besparen op de energierekening.