Monex: Getouwtrek Italië en Brussel vormt onzekerheidsfactor voor de euro

Vandaag had Italië een les in volwassen worden; dat wat al breed verwacht werd - het afwijzen van het Italiaanse budget door de Europese Unie - gebeurde, zij het eerder dan werd verwacht. Italië moet nu haar huiswerk over doen en kan zich volgens Bart Hordijk, valuta-analist bij Monex Europe, gaan opmaken voor een maandenlang getouwtrek met de EU waarbij het budget nog wel eens enkele keren over en weer kan worden gepingpongd.

De obligatiemarkten reageren ondertussen onrustig en het verschil tussen de rente op Italiaanse staatsleningen met een looptijd van tien jaar en de Duitse tegenhanger is alweer gestegen tot boven de 3%. De euro stond al de hele middag onder druk en het valt niet uit te sluiten dat deze twee zaken met elkaar samenhangen.

Verongelijkte Italianen

Dat de EU binnen zo’n kort tijdsbestek al met een reactie komt – het budget was op maandag ingediend en er stonden twee weken voor de reactie – lijkt aan te geven dat het de EU menens is en dat het opzoeken van de grenzen door de Italianen niet getolereerd wordt. De Italianen zullen zich vanaf hun kant wellicht verongelijkt voelen dat zij direct worden aangepakt nog voordat hun begrotingstekort het heilige niveau van 3% passeert, iets wat de Fransen overigens een decennia lang hebben volgehouden zonder consequenties. Ook is een budgettaire expansie wellicht helemaal geen gek idee voor een economie die al een decennium lang niet groeit, wat ook zeker met problemen aan de vraagkant te maken heeft.

De EU kan hier vervolgens weer op reageren met dat de situatie voor Italië heel anders is, met een staatschuld van 130% van het BBP en een bankensector die nog verder kan gaan wankelen als de Italiaanse schuldpapieren die 10% van het kapitaal uitmaken van de Italiaanse banken, sterk in waarde dalen. Dit zou dan weer leiden tot een verkrapping van de leencondities in de economie, wat de groei afremt, en wat op zijn beurt de schuld-tot- BBP ratio weer zal doen laten stijgen. Kortom, de EU zal vrezen voor deze en andere vicieuze cirkels waar uiteindelijk belastingbetalers elders in Europa wellicht voor mogen opdraaien.

Geen goed nieuws voor de euro

Al met al is deze onzekerheid uiteraard geen goed nieuws voor de euro. Het leidt af van de nodige hervormingen binnen de EU om risico’s beter te kunnen verdelen en ook wordt de munt door dit soort interne spanningen als een minder stabiel alternatief gezien om reserves in aan te houden, waarbij bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar nog steeds vele malen populairder is wereldwijd – ondanks de eigen problemen van de greenback. Hierdoor kan de Europese eenheidsmunt nog wel eens het kind van de rekening worden van het getouwtrek tussen Rome en Brussel.