Klimaatverandering : geen storm in een glas water

Door Sonia Fasolo, SRI beheerder, La Financière de l’Echiquier

Het zal niemand ontgaan zijn dat ook 2018 een (triest) recordjaar gaat worden wat het klimaat betreft. Onder andere Scandinavië en Californië werden getroffen door bosbranden en in juli werd voorbij de poolcirkel een temperatuur van 32 graden geregistreerd: de opwarming van de aarde, die voor een groot deel wordt veroorzaakt door de activiteiten van de mens, zit opnieuw in het beklaagdenbankje ... met alle financiële gevolgen van dien.

De meteorologische situatie is zelfs een factor geworden die van invloed is op het resultatenseizoen. Veel bedrijven, in verschillende sectoren, hebben nadelige gevolgen ondervonden van de zomerhitte en de uitzonderlijk hoge temperaturen in de herfst. De financiële markten kregen een stortbui van "meteorologische" profit warnings over zich heen, iets waar ze in deze periode van marktcorrecties niet op zaten te wachten.

De Europese marktleider in online kledingverkoop ZALANDO gaf voor het derde kwartaal een winstwaarschuwing af: het warme weer in september heeft het begin van de verkoop voor het herfst/winterseizoen afgeremd, met als gevolg dat de groei over het derde kwartaal ruim tien procent lager komt te liggen. De Duitse distributeur van elektronische artikelen CECONOMY liet een vergelijkbaar geluid horen en schrijft het dalend aantal winkelbezoekers toe aan het weer. Hetzelfde geldt voor het Nederlandse WESSANEN, waarvan de thee- en koffieverkoop leed onder de dalende consumptie van warme dranken. En niet te vergeten de fabrikant van papierpulp en verpakkingen STORA ENSO. Het bedrijf maakte in juli al bekend dat zijn grondstoffen naar verwachting fors duurder zullen worden als gevolg van de bosbranden in Scandinavië. Dat geldt ook voor SVENSKA CELLULOSA, dat de afgelopen zomer een gedeelte van zijn bossen in rook zag opgaan.

Toevallig werd begin oktober het rapport van het IPCC [1] gepubliceerd, waarin al deze "micro"-incidenten in een "macro"-context worden geplaatst. Dit veelbesproken rapport windt er geen doekjes om: de tijd dringt. Om de opwarming van het klimaat te beperken tot 1,5 °C ten opzichte van het pre-industriële tijdperk, zijn snelle en gecoördineerde maatregelen van ongekende omvang nodig.

De situatie is ernstig, maar die alarmistische houding mag niet tot passiviteit leiden. Nu dergelijke gebeurtenissen zich herhaaldelijk voordoen, bestaat het gevaar dat we ze gewoon gaan vinden en dat we erover gaan praten alsof het alledaagse dingen zijn. En is een opwarming van 1,5 of 2 graden eigenlijk wel zo veel? Aan de hand van een paar voorbeelden laat dit rapport zien dat elk tiende van een graad telt: "Als de opwarming beperkt blijft tot 1,5 °C is de kans dat de Noordelijke IJszee in de zomer ijsvrij is 1 op 100. Bij een opwarming van 2 °C wordt dit echter minstens 1 op 10", nog afgezien van de gevolgen hiervan voor de stijging van de zeespiegel. Helaas blijkt uit een VN-rapport van eind november dat de CO2-uitstoot, die de afgelopen drie jaar stabiel was, weer toeneemt en dat we eerder afstevenen op een opwarming van 3 °C in plaats van 1,5 °C ...

Er zijn oplossingen

Terwijl sommige bedrijven het probleem veroorzaken, maken andere deel uit van de oplossing. Deze laatste zullen profiteren van alle inspanningen die gedaan worden om de uitstoot van broeikasgassen te verlagen. Een voorbeeld is SVENSKA CELLULOSA, waarvan de bossen een geweldig natuurlijk middel zijn om CO2 te absorberen. Andere voorbeelden zijn de Franse producent van hernieuwbare energie NEOEN en het Deense NOVOZYMES, dat enzymen produceert die per jaar een CO2-uitstoot voorkomen die vergelijkbaar is met de uitstoot van het hele Franse wagenpark.

Maar niets is zo efficiënt als een lage koolstofvoetafdruk. Daarmee kunnen bedrijven hun blootstelling aan het risico van de energietransitie beperken. Het voordeel van de treurige gebeurtenissen van de afgelopen maanden is dat ze ons eraan herinneren dat bedrijven ook zijn blootgesteld aan fysieke risico's in verband met de klimaatverandering (en niet alleen aan risico's in verband met transitie) en dat die risico's meestal financiële gevolgen hebben. Wie zei dat milieufactoren niet-financiële factoren zijn?

[1] Intergovernmental Panel on Climate Change, een intergouvernementele werkgroep van klimaatdeskundigen