Candriam: matige vooruitzichten voor de economie
De wereldeconomie is in 2019 gevoelig vertraagd: de groei is teruggevallen tot
3%, het laagste niveau sinds de financiële crisis. Die wijdverspreide vertraging – ze is merkbaar in bijna drie vierde
van de wereld – is vooral het gevolg van de oplopende handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China.
Dat neemt echter niet weg dat er ook andere factoren in meespelen, zoals economische crisissen (Argentinië,
Turkije, Venezuela), de moeilijkheden in de Europese autosector, de onzekerheid over de brexit ...
Anton Brender
De handelsoorlog zal de groei blijven afremmen
“Door de handelsoorlog zijn de economische spelregels bruusk veranderd en kunnen bedrijven de toekomst moeilijker inschatten. Dat is een belangrijke oorzaak van de afnemende wereldhandel en bedrijfsinvesteringen”, benadrukt Anton Brender, hoofdeconoom van Candriam. China is zoals te verwachten het zwaarst getroffen, maar de Verenigde Staten bleven evenmin buiten schot: ook daar vertraagden de export en de investeringen in materieel. Voor de Verenigde Staten is deze handelsoorlog dus zeker niet ‘goed’ en ‘gemakkelijk te winnen’ gebleken. Zelfs als Donald Trump en Xi Jinping morgen een staakt-het-vuren sluiten, is de kans klein dat de onzekerheid die ze hebben teweeggebracht snel wegebt.
Berustend China?
Gezien het woelige handelsklimaat en de vertragende economie heeft de Chinese overheid een bijzonder voorzichtig beleid gevoerd. Ze versoepelde weliswaar de kredietvoorwaarden voor kmo’s en nam maatregelen om de vastgoedsector en de auto-industrie te ondersteunen en om infrastructuurinvesteringen aan te moedigen, maar in tegenstelling tot in 2015 en 2016 waren de stimuli ditmaal niet zozeer bedoeld om de groei aan te zwengelen dan wel om een al te bruuske terugval van de economie te voorkomen. Zolang de geopolitieke spanningen aanhouden, zal de overheid zich terughoudend blijven opstellen: de groei zal in 2020 verder vertragen tot iets minder dan 6%.
De Verenigde Staten: vertraging ... maar geen recessie
 Florence Pisani |
De Amerikaanse economie is niet langer het buitenbeentje: net zoals in de andere grote economieën is de groei er vertraagd. De consumptie zit nog altijd in de lift, maar de export lijdt onder de verzwakkende wereldeconomie en de sterke dollar. Vooral de investeringen in materieel zijn aanzienlijk afgenomen: bij gebrek aan duidelijkheid over de toekomst stellen veel bedrijven hun plannen liever uit. Die tegenwind liet de Federal Reserve weinig keuze: tot eind 2018 verhoogde ze nog de rente om een economie af te remmen die door het begrotingsbeleid van Donald Trump tot meer dan volledige werkgelegenheid dreigde gedreven te worden, maar nu zag ze zich genoodzaakt rechtsomkeer te maken. Haar verruimende monetaire beleid, dat de huizenmarkt aanwakkert, en de nog altijd gestage loongroei volstaan wellicht om een recessie te vermijden, al zal de groei in 2020 verder afnemen. “Op langere termijn is de beleidsmix die we vandaag zien echter absurd”, merkt Anton Brender op. Door het hoge federale begrotingstekort en de opnieuw zeer lage richtrente heeft de Amerikaanse overheid geen bewegingsruimte meer wanneer in de Verenigde Staten de volgende recessie toeslaat: “het maakt de economie opnieuw op gang trekken alleen maar moeilijker!”, voegt directeur economisch onderzoek Florence Pisani toe.
De eurozone op zoek naar een tweede adem …
In enkele kwartalen tijd is de groei in Europa aanzienlijk vertraagd: van bijna 3% eind 2017 naar amper meer dan 1% in het najaar van 2019. De oorzaken zijn zowel conjunctureel als structureel (handelsspanningen en twijfels over de brexit, maar ook de problemen in de autosector ...). “Het leeuwendeel van de vertraging, in het bijzonder in Duitsland, komt echter van buitenaf: de binnenlandse vraag hield redelijk goed stand”, aldus Florence Pisani. In 2020 blijft de groei in de eurozone wellicht rond 1% liggen. Om de Europese groei nieuw leven in te blazen, zal het – gezien de beperkte monetaire speelruimte – nodig zijn het begrotingsbeleid op een andere leest te schoeien. Veel hoop is gevestigd op de Europese Commissie en de ambitieuze agenda van haar nieuwe voorzitster: Ursula Von der Leyen wil binnen honderd dagen een green deal rond hebben en van Europa tegen 2050 “het eerste klimaatneutrale continent” maken. “Dat plan, hoe lovenswaardig ook, is echter minder ambitieus dan het lijkt”, benadrukt Florence Pisani: die deadline is veraf en het starre Europese politieke kader biedt weinig hoop dat Europa langs die weg snel een echte groeistrategie kan ontplooien.
