Licht halverwege de tunnel
La Financière de l'Echiquier - Macroscoop : Licht halverwege de tunnel
Zodra we een blik op onze smartphone werpen, de krant openslaan of de televisie aanzetten, worden we blootgesteld aan een eindeloze stroom beangstigende berichten over steeds weer hetzelfde thema: het coronavirus. De gezondheidscrisis treft mensen, bedrijven en instellingen ongemeen hard. Wij hebben een – onvolledig – overzicht opgesteld van het positieve nieuws over de crisis.
De economische schok is immens, maar overheden en centrale banken zijn razendsnel in actie gekomen. Ze zetten grof geschut in om de recessie te temperen en het lijkt aannemelijk dat er een tweede golf herstelmaatregelen volgt zodra de pandemie is bedwongen. Het lijdt ook geen twijfel dat de centrale banken met een gul rentebeleid die plannen zullen ondersteunen. Dat was niet het geval bij eerdere grote crisissen, toen een reactie van de autoriteiten soms lang op zich liet wachten.
De quarantainemaatregelen hebben uiteraard ingrijpende gevolgen voor de wereldeconomie. Gelukkig is thuiswerken dankzij de opkomst van nieuwe communicatietechnologieën gemakkelijker dan ooit. In de ontwikkelde landen, waar de economie vooral op de dienstensector steunt, lopen de activiteiten door zolang fysieke nabijheid daar niet absoluut noodzakelijk voor is. Amper vijf of tien jaar geleden zouden dezelfde maatregelen de wereldeconomie veel harder getroffen hebben doordat er geen op grote schaal toepasbare technische oplossingen waren.
Van internationale solidariteit en een gecoördineerde aanpak van de gezondheidscrisis is weinig sprake. Op kleinere schaal is de solidariteit echter toegenomen. Overal schieten individuele en collectieve hulpinitiatieven als paddenstoelen uit de grond. Wat Europa betreft, leert de geschiedenis ons dat de Unie in tijden van crisis sterker wordt en de bakens worden verzet. De versoepeling van de Maastrichtnorm is een eerste stap naar een homogener begrotingsbeleid. De invoering van corona bonds of de activering van het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) zou een nog grotere stap kunnen zijn naar meer begrotingssolidariteit tussen de lidstaten van de Unie.
De daling van de olieprijzen, die het gevolg is van het stijgende aanbod en de slinkende vraag, is in de eerste plaats zorgwekkend voor het milieu. Fossiele brandstoffen worden economisch gezien immers aantrekkelijker dan hernieuwbare energie. Zodra de economie weer op gang komt, zou de vraag echter sneller kunnen toenemen dan de productie, die een hoge mate van inertie vertoont. Dat kan leiden tot een bruuske prijsstijging van het zwarte goud, waardoor schone energie weer aantrekkelijker zou kunnen worden.
Tot slot komt zoals bij elke crisis een proces van 'opbouwende afbraak' op gang. De zwakste bedrijven verdwijnen en maken plaats voor ondernemingen die veerkrachtiger zijn. Te oordelen naar de kapitaalstromen en de aandelenkoersen, zullen de bedrijven die het best scoren op het vlak van milieu, maatschappelijke verantwoordelijkheid en behoorlijk bestuur (ESG – environment, social, governance) het best standhouden en enigszins versterkt uit de crisis te voorschijn komen.
De tunnel is wellicht nog lang, maar de ontluikende lichtstralen wijzen ons erop dat we wat dichter bij de uitgang komen.
