Schroders: Zal Covid-19 een cruciaal moment voor klimaatverandering blijken?

  • Jarenlang is de nadruk gelegd op de noodzaak van drastische verandering om de wereldeconomie te transformeren in een koolstofarme economie.
  • De forse impact van Covid-19 heeft op grote schaal sociale en politieke veranderingen in weken en niet decennia, in gang gezet, gestimuleerd door de urgentie en de duidelijkheid van de uitdaging.
  • Hoewel de onmiddellijke nabijheid van de huidige crisis terecht alle aandacht en energie van de beleidsmakers opslorpt, vormt de klimaatverandering potentieel een grotere bedreiging.
  • Regeringen moeten de huidige crisis aanwenden om een nieuwe richting te geven aan het klimaatbeleid en een nieuwe leiderschapsambitie te formuleren.

    Klimaatverandering kan een grotere bedreiging vormen dan deze crisis

    Het uiteindelijke dodental van de Covid-19 pandemie lijkt zeker de honderdduizenden te bereiken. Hoe verwoestend dat ook is, de gevolgen van de klimaatverandering voor de gezondheid en het sterftecijfer zijn potentieel drastischer.

    De Wereldgezondheidsorganisatie heeft geschat dat de opwarming van de aarde tussen 2030 en 2050 jaarlijks 250.000 extra sterfgevallen zal veroorzaken door hittestress, ondervoeding, malaria en diarree. De economische gevolgen van de klimaatverandering zullen op de lange termijn even ernstig zijn.

    De klimaatuitdaging heeft niet geleid tot een reactie zoals de recente reactie op Covid-19. Grote economieën hebben stimuleringspakketten aangekondigd voor een totaalbedrag van meer dan 4 biljoen dollar. Die omvang van overheidsinterventies is ongeveer twee keer zo groot als de gecombineerde kracht die deze landen als reactie op de wereldwijde financiële crisis hebben opgebouwd.

    In deze context vertegenwoordigt het ook meer dan tien keer de jaarlijkse wereldwijde uitgaven aan inspanningen om de klimaatverandering te beperken door regeringen wereldwijd.

    Politiek leiderschap heeft gedragsverandering gestimuleerd

    De dreiging van het virus heeft het belang van sterk politiek leiderschap onderstreept. De samenlevingen, die met een een duidelijke en herkenbare bedreiging zijn geconfronteerd, hebben met sterk politiek leiderschap snel gereageerd.

    Vanuit een puur klimaatperspectief zijn er voordelen behaald met deze gedragsverandering. De CO2-uitstoot van China is in februari in een periode van vier weken met ongeveer een kwart gedaald. De industrie en het vervoer die meer dan een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen veroorzaken, zijn vrijwel tot stilstand gekomen. Het ziet er naar uit dat 2020 het vierde jaar zal zijn in drie decennia waarin de wereldwijde uitstoot daalt, en het zal misschien wel de grootste afname zijn die ooit is gezien.

    Deze effecten zullen echter waarschijnlijk tijdelijk blijken. De industrie en het vervoer zullen weer toenemen en de wereldwijde koolstofuitstoot zal weer groeien. Dit hebben we eerder gezien; het Global Carbon Project meldt dat tijdens de financiële crisis van 2008-09 de uitstoot met 1,4% was gedaald en in 2010 met bijna 6% was gestegen, omdat de interventies van overheden en centrale banken in de grote economieën de economische activiteit een impuls gaven.

    Ver verwijderd van klimaatdoelstellingenM

    De vooruitgang in de richting van de klimaatdoelstellingen die wereldleiders in 2015 in Parijs hebben opgesteld - om de opwarming van de aarde te beperken tot ver onder de 2 graden ten opzichte van het pre-industriële niveau - is traag en haperend geweest.