Biden: een normale president terug?

Door Matthieu Grouès , managing partner, hoofd van het institutioneel beheer, en Julien-Pierre Nouen, hoofd van Economisch Onderzoek & Multi-Asset beleggingen, bij Lazard Frères Gestion.

Op zaterdag 7 november, na een cliffhanger van jewelste, werd duidelijk dat de Democraat Joe Biden de volgende president van de Verenigde Staten zal worden. De massale verschuiving van de democratische kiezers naar stemmen per post en de late telling ervan in swing states zoals Pennsylvania hebben de bekendmaking van enkele resultaten vertraagd. Het is namelijk wachten tot medio december en de stemming van de kiescommissie vooraleer Biden officieel verkozen zal zijn. President Trump moet ondertussen zijn nederlaag nog toegeven, maar de Republikeinse beschuldigingen van kiesfraude lijken ongegrond en aangezien een hertelling nooit eerder een meerderheid van enkele duizenden stemmen heeft omgedraaid, kan Joe Biden vermoedelijk op 20 januari de eed afleggen.

Matthieu Grouès

Het blijft een feit dat de door de opiniepeilingen voorspelde blauwe golf van steun aan de Democraten niet is uitgekomen. Terwijl het Huis van Afgevaardigden zijn blauwe meerderheid behoudt, hebben de Democraten enkele zetels verloren. In de Senaat hebben de Republikeinen 50 zetels en de Democraten 48, één meer dan in de vorige legislatuur. Twee zetels, beide voor de senatoren van Georgië, blijven op dit moment nog openstaan en zullen worden aangewezen na afloop van de verkiezingen die begin januari zullen worden gehouden.

Het kiesstelsel van Georgië verschilt van dat van andere staten en succesvolle kandidaten moeten een absolute meerderheid behalen. De verkozen president Biden is de eerste Democraat die Georgië wint sinds Bill Clinton in 1992 en het is nu de vraag of de Democraten beide zetels in de Senaat kunnen winnen. Als zij erin slagen, dan kunnen de Democraten samen met de extra stem van de vice-president Kamala Harris een flinterdunne meerderheid in de Senaat veiligstellen. Dit lijkt momenteel onwaarschijnlijk en de gekozen president Biden zal waarschijnlijk met een Republikeinse Senaat moeten werken.

Een zeer verdeeld land

President Trump mag dan wel het Witte Huis hebben verloren, maar de verkiezing is geen totale afwijzing van hem of zijn presidentschap geweest. Dankzij de recordopkomst van de kiezers heeft president Trump zijn aanhang vergroot ten opzichte van de verkiezingen van 2016. Ondanks alle aanpassingen die de peilinginstituten aan hun modellen hebben gedaan, hebben ze de omvang van zijn aanhang nog steeds onderschat. Hij kan dus nog altijd terugkeren naar het politieke toneel en het Trumpisme zou een sterke invloed op de republikeinen kunnen blijven uitoefenen.

Op enkele uitzonderingen na hebben de Republikeinen de overwinning van toekomstig president Biden nog niet expliciet erkend. Ongetwijfeld uit schrik om mensen van zich te vervreemden die steun aan Trump verkiezen boven steun aan de Republikeinse Partij. Kunnen we verwachten dat president Trump het voorbeeld van de voormalige vertrekkende Amerikaanse presidenten zal volgen en stilletjes uit de politieke schijnwerpers zal verdwijnen? Blijft hij de Republikeinse Partij beïnvloeden of raakt hij verwikkeld in juridische gevechten?

Julien Pierre Nouen

Hoe dan ook, de verkozen president Biden zal een land leiden dat zeer verdeeld blijft. Tijdens zijn campagne en tijdens zijn eerste toespraken na de verkiezingen heeft deze zelfverklaarde centralist de wens geuit om de spanningen te verminderen en met 'iedereen' samen te werken. Zal zijn lange ervaring in Washington en zijn goede relatie met de Republikeinse Senaatsleider Mitch McConnell hem in staat stellen om de jarenlange politieke verdeeldheid te doorbreken?

Impact voor beleggers

Een eerste stap in deze richting is het opstellen van een nieuw economisch herstelplan. De Democraten zijn uitgesproken voorstanders geweest van een buitengewoon groot stimuleringsplan van ten minste 2 biljoen dollar, dat met name zou worden gefinancierd door hogere belastingen op bedrijven en de rijkste personen. Maar zonder Democratische controle van de Senaat zou elke stemming over de verhoging van de vermogensbelasting mislukken. Dit is goed nieuws voor de Amerikaanse aandelenmarkt, aangezien de plannen van de Democraten ongetwijfeld tot een winstdaling van 10% voor bedrijven in de S&P 500 zouden leiden.

Sinds eind juli is een aantal steunmaatregelen verstreken, zoals de verhoging van de werkloosheidsuitkering met 600 dollar per week. In de aanloop naar de verkiezingen bleef er onenigheid bestaan tussen de Democraten en Republikeinen over de verlenging van deze steunmaatregelen. De Republikeinse senatoren erkennen de noodzaak van een stimuleringspakket, maar zij zijn het niet eens met de omvang ervan, wat betekent dat de onderhandelingen moeten worden voortgezet. Als de Democraten hun score in de Senaat verbeteren, dan kunnen ze misschien één of twee Republikeinse Senatoren overtuigen om hun voorstel te steunen.

Een groot deel van het campagneplan van toekomstig president Biden was gebaseerd op de CARES-wet van maart 2020, die onder meer voorzag in rechtstreekse betalingen aan huishoudens, betere werkloosheidsuitkeringen voor werklozen en steun voor kleine bedrijven. Deze maatregelen zullen waarschijnlijk pas worden uitgevoerd als de verkozen president in functie treedt. De cijfers over het gezinsinkomen van de maand september geven aan dat de inkomensoverdrachten van de huishoudens de gederfde inkomsten ruimschoots overtreffen, waardoor de urgentie voor verdere maatregelen afneemt.

Wat de omvang van een eventueel nieuw pakket betreft en op basis van de indicaties van de onderhandelingen voorafgaand aan de verkiezingen, lijkt een overeenkomst in de grootteorde van 1 tot 1,5 biljoen dollar mogelijk, wat neerkomt op 4,5 tot 7% van het bbp van de Verenigde Staten. Naast deze onmiddellijke reactie op de crisis zullen aanvullende plannen om de uitgaven voor onderwijs en infrastructuur aanzienlijk te verhogen afhangen van het machtsevenwicht in de Senaat.

Tot slot zal de bestuursstijl van de verkozen president Biden een duidelijke breuk vormen met die van president Trump en zou de marktvolatiliteit moeten verminderen. Hoewel het verre van zeker is dat de koers van het handelsbeleid zal veranderen, met name ten aanzien van China, ligt het tijdperk van tweets over tariefverhogingen waarschijnlijk achter ons.