Macroscoop: Evolutie, maar nog geen revolutie

Door Clément Inbona, Fund Manager La Financière de l'Echiquier.

Na een aantal ECB-vergaderingen waarvan weinig verwacht werd, beloofde die van 22 juli interessanter te worden Enkele dagen vóór de vergadering wekte de ECB namelijk de nodige verwachtingen bij de presentatie van de uitkomsten van haar strategische evaluatie, een exercitie die bestaat uit een grondige analyse van de omvang van haar mandaat en haar instrumentarium.

Niet alleen de vorm van de persconferentie van Christine Lagarde was nieuw - de ECB wil voortaan een zo breed mogelijk publiek aanspreken - er waren ook enkele opmerkelijke inhoudelijke aanpassingen.

Wat de vorm betreft, werd de nieuwe inflatiedoelstelling toegelicht door de president van de ECB. Ze definieert deze als een voorwerp op drie poten (sic). De eerste poot is de formulering van de doelstelling. Het gekunstelde "below but close to two percents" heeft plaats gemaakt voor een "symmetrische" doelstelling van 2%. De tweede en derde poot betreffen het inflatiecijfer als zodanig: die vermaarde 2% is een doel voor de periode waarop de prognoses van de ECB betrekking hebben, het lopende jaar en de twee volgende jaren. Tot slot is in de analyse ook rekening gehouden met de huidige economische situatie.

Inhoudelijk gezien komen er twee ingrijpende aanpassingen aan.

De eerste betreft de gebruikte inflatiemaatstaf. Deze zal ongetwijfeld gaan veranderen aangezien de ECB rekening wil gaan houden met kosten van de eigen woning, in de vorm van een fictieve huur. Sinds 2015 zijn de woningprijzen in Europa met gemiddeld +3,6% per jaar gestegen en deze post maakt ongeveer 12% van de uitgaven van de huishoudens uit. Als met deze kosten rekening zou zijn gehouden, zou de inflatie ongeveer 0,4% per jaar hoger zijn uitgekomen.

Dat is geen te verwaarlozen verschil als je weet dat de kerninflatie in die periode amper 1% bedroeg. Zo’n 7 van de 10 huishoudens in Europa hebben een eigen woning; door opname van deze kosten wordt dus een beter beeld gekregen van de werkelijke prijsontwikkeling waarmee huishoudens te maken hebben. Als de woningkosten worden meegenomen, wordt dit onderdeel de bovenste post in de inflatiemaatstaf, van waarschijnlijk meer dan 20%.

De tweede revolutie zou de kleur van de obligatie-opkopen kunnen betreffen. Hoewel het onderwerp tijdens de persconferentie slechts kort werd aangestipt, wil de ECB in het monetair beleid ook rekening gaan houden met klimaatfactoren en dat zal tot een ingrijpende verandering in het beheer van haar balans leiden. In juli heeft de ECB de samenstelling van haar portefeuille bedrijfsobligaties per sector gepubliceerd.

Deze blijkt nogal bruin getint te zijn: energie, transport, nutsdiensten, vervuilende industrieën... de sectoren die het meeste CO2 uitstoten zijn er ruimer vertegenwoordigd dan in de markt. Een groene revolutie is nog ver weg maar komt stilletjes op gang.

Hoewel de ECB op het eerste gezicht voorzichtig lijkt op te schuiven, ligt er een ingrijpende verandering in het verschiet.