Volgend jaar lichte krimp in bouwsector

De groei van de bouwproductie is de afgelopen jaren steeds lager geworden en zal volgens ING Research volgend jaar licht krimpen (-0,5%). Minder bouwvergunningen, gestegen bouwkosten en een terughoudende woonconsument laten de productie in 2023 dalen. Er wordt beduidend minder op internet naar nieuwbouw gezocht en dat leidt ook tot minder verkopen. De bouw profiteert daarentegen van de hoge energiekosten doordat dit de vraag naar isolatie- en energiebesparende maatregelen zoals (hybride) warmtepompen en zonnepanelen stimuleert.

Ondernemersvertrouwen bouw dalende maar nog steeds positief

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne is het ondernemersvertrouwen in de bouw afgenomen. In november is de vertrouwensindex voor de bouw echter nog steeds positief. Orderboeken zijn dan ook nog goed gevuld. Gemiddeld hadden bouwbedrijven in september 10,5 maanden aan werk op voorraad. Dat is slechts 0,1 maand minder dan in februari. Vooral woningbouwers hebben nog goed gevulde orderboeken met 13,2 maanden werk voorhanden.

Wel minder tevreden over orderportefeuille

De gestegen materiaalkosten maken ondernemen in de bouw wel lastiger. Bouwers hebben de afgelopen jaren geleerd om zich zo goed mogelijk in te dekken tegen hogere inkoopprijzen maar dat is niet altijd overal mogelijk. Hierdoor wordt regelmatig minder winst gemaakt dan eerder gecalculeerd. Ook zijn sommige orders door de onzekere economische situatie toch wat minder zeker dan eerder gedacht. Bouwers zijn daardoor de afgelopen maanden minder tevreden over de (kwaliteit van) orders die ze in portefeuille hebben, al blijven ze per saldo ook hierover positief.

Orderboek bouwsector

Verkopen nieuwbouw onder druk

De hoge inflatie en geopolitieke onzekerheden hebben het consumentenvertrouwen flink laten dalen. Dit zet samen met de flink hogere rente de verkopen van nieuwbouwwoningen onder druk. Consumenten zijn in oktober en november veel minder op zoek naar “nieuwbouw” blijkt uit het aantal zoekopdrachten naar deze term in Alphabet . En “minder kijken” leidt ook tot “minder kopen”. Zo werden er in de periode augustus-oktober 2022 44% minder nieuwbouwwoningen verkocht dan in dezelfde periode een jaar eerder. Goede courante projecten lopen nog wel, maar voor minder courante duurdere nieuwbouwwoningen kunnen projectontwikkelaars beduidend moeilijker een koper vinden.

Nieuwbouwwoningen nederland

Ook productie van bedrijfsgebouwen en infrasector onder druk

Ook andere deelsectoren in de bouw staan onder druk. De infrasector heeft voornamelijk last van de stikstofproblematiek waardoor projecten uitgesteld moeten worden. Investeringen in bedrijfsgebouwen dalen naar verwachting doordat bedrijven minder investeren door de verslechterde economische situatie.

Installatie- en renovatiebranche bieden tegenwicht

Zoals het nog steeds positieve productenvertrouwen in de bouw laat zien, is het zeker niet in iedere deelsector kommer en kwel. Zo zorgen de hogere energieprijzen in de installatie-, herstel- en renovatiemarkt juist voor extra vraag naar energiebesparende en daarmee verduurzamende bouwwerkzaamheden. Het gaat daarbij onder andere om de installatie van (hybride) warmtepompen, plaatsing van zonnepanelen en isolatiewerkzaamheden. De vraag die consumenten vroeger stelden “Wat is de terugverdientijd?” is vervangen door “Wanneer kan je beginnen?”. Omzetcijfers van 2022 laten zien dat de installatiebranche een flinke groei laat zien.

“Al met al verwacht ING Research dat de bouwsector in 2023 een lichte krimp zal vertonen van -0,5%. Er is flink wat tegenwind zoals de terugvallende woningmarkt, stikstofproblematiek, hoge bouwprijzen, tekort aan grond, complexe projectontwikkeling en capaciteitsproblemen bij gemeenten om de aanvragen te verwerken”, aldus Maurice van Sante senior econoom bij ING Research, “Bouwbedrijven hebben daarentegen nog goed gevulde orderboeken en de verduurzamingsopgave van vastgoed wordt versneld door de hoge energieprijzen. Hierdoor blijft de krimp van de totale bouwproductie naar verwachting beperkt.”