T. Rowe Price: De energiecrisis is nog maar net begonnen

- Afstappen van Russisch gas zal in 2023 een grote uitdaging zijn voor Europa, omdat landen moeite hebben om voldoende vloeibaar aardgas (LNG) te importeren en te verwerken om het tekort op te vangen.
- Hernieuwbare energie is de langetermijnoplossing, maar de infrastructuur is er nog niet om fossiele brandstoffen te vervangen.
- De drang om voldoende fossiele brandstoffen te vinden om aan de vraag op korte termijn te voldoen, zal leiden tot hogere energierekeningen en een waarschijnlijke recessie.

De gasopslagfaciliteiten in Europa zijn goed gevuld in vergelijking met voorgaande jaren en op basis van de huidige vraag zal Europa waarschijnlijk het voorjaar van 2023 ingaan met nog 30 tot 50 miljard kubieke meter (bcm) aan opslag - een veel betere positie dan nog maar een paar maanden geleden kon worden gedacht. Dit betekent dat het onwaarschijnlijk is dat Europa deze winter met een grote energiecrisis te maken krijgt.

Het is echter veel te vroeg om de overwinning in de energieoorlog te uit te roepen, stelt Justin Thomson, Chief Investment Officer, International Equity bij T. Rowe Price. Hoewel Poetins poging om Europa's afhankelijkheid van Russisch gas als chantagemiddel te gebruiken is mislukt, staat Europa nog steeds voor de grote uitdaging om in de volgende winter en daarna in zijn energiebehoeften te voorzien. Het tijdperk van Rusland als belangrijke leverancier van Europa's energiebehoeften is voorbij. In de toekomstige energiebehoeften van Europa zal op andere manieren moeten worden voorzien.

Europa moet 30% van de wereldwijd beschikbare LNG importeren

Afstappen van Russische energie zal echter niet gemakkelijk zijn. Ondanks de daling van de energie-invoer uit Rusland sinds de invasie, is Russisch gas nog steeds goed voor meer dan 40% van het gas dat Europa voor deze winter heeft opgeslagen. Eenvoudig gezegd, als Europa komend voorjaar nog ongeveer 50bcm gasopslag heeft, zal het opnieuw een zeer grote hoeveelheid LNG moeten aantrekken om het veilig uit te zingen tot het voorjaar van 2024. Bij de huidige vraag zou dit betekenen dat Europa 30% van de mondiale LNG-markt naar zich toe moet trekken.

Dit kan een hele opgave zijn. De invoer van LNG in Europa vanuit de VS is dit jaar met 12% gestegen, maar dit groeitempo kan niet worden volgehouden omdat de Amerikaanse productie- en exportcapaciteit momenteel op haar maximum zit. Zelfs als er meer Amerikaanse export beschikbaar zou zijn, is de capaciteit in Europa om de invoer van LNG te verwerken momenteel beperkt. Hoewel er plannen zijn om nieuwe verwerkingsinfrastructuur voor LNG in Europa te bouwen, zal het waarschijnlijk jaren duren voordat dit is voltooid.

Bovendien kwam een groot deel van het dit jaar in Europa ingevoerde LNG uit Rusland, wat volgend jaar door de sancties niet mogelijk zal zijn. De wereldwijde vraag naar LNG zal volgend jaar waarschijnlijk ook stijgen, vooral als China eindelijk zijn zero covid-beleid begint te versoepelen. LNG is nu al erg duur, en de prijzen zullen in 2023 waarschijnlijk stijgen naarmate de vraag toeneemt.

Europa is nog niet klaar om fossiel te vervangen

Op lange termijn zullen hernieuwbare energiebronnen de Russische import vervangen als belangrijke leverancier van Europa's energiebehoeften, maar dit vooruitzicht laat nog enkele jaren op zich wachten. Het plannen, financieren en bouwen van wind- en zonneparken is een proces van meerdere jaren. De aanleg van de leidingen en andere infrastructuur om huishoudens en bedrijven in staat te stellen wind- en zonne-energie te gebruiken, kan nog langer duren. De aanvoer van windturbines en zonnepanelen is ook beperkt door knelpunten als gevolg van China's lockdown-beleid en vertragingen bij de vergunningverlening en financiering. Hernieuwbare energie is de toekomst, maar niet de enige oplossing voor Europa's energiebehoeften in de nabije toekomst.

Dit betekent dat fossiele brandstoffen nog enige tijd een vitale rol zullen blijven spelen. Op korte termijn zullen de prijzen dan ook stijgen en de volatiliteit toenemen omdat de landen naarstig op zoek zijn naar alternatieve gasbronnen. Dit zal enorme kosten met zich meebrengen, aangezien de overheden de stijgende prijzen moeten opvangen en tegelijkertijd de energierekeningen van hun bevolking moeten subsidiëren. Als landen moeite hebben om al het benodigde gas te vinden, moet het verbruik misschien worden teruggeschroefd - maar het zal niet gemakkelijk zijn om mensen ervan te overtuigen minder gas en elektriciteit te gebruiken.

Thomson verwacht dat veel Europese en andere landen dit jaar een recessie tegemoet gaan, grotendeels veroorzaakt door de energiecrisis. Het is dan ook duidelijk dat de inval van Rusland in Oekraïne nog lange tijd zal nazinderen op de energiemarkten. Het dreigement om de gasleidingen af te sluiten was misschien een wapen dat Rusland maar één keer kon afvuren, maar de macro-economische gevolgen ervan zullen nog jaren voelbaar zijn.