Dankzij het hernieuwde beleggersvertrouwen en de terugkeer van koopjesjagers konden de markten hun opwaartse trend van maart voortzetten. In april bedroeg het rendement van de
MSCI Emerging Markets-index 16,7% uitgedrukt in Amerikaanse dollar, na een eerdere stijging van 14,4% in maart.
Een deel van dit rendement was toe te schrijven aan de zwakte van de Amerikaanse dollar, aangezien beleggers overschakelden naar internationale activa met een hoger rendement.
De Aziatische en Latijns-Amerikaanse markten sloten de maand af met fraaie rendementen dankzij de aanhoudende geldinstroom in activa uit deze regio's. Na een periode van ondermaatse prestaties wegens de bezorgdheid over de financiële gezondheid van de banken in de regio, waren het de Oost-Europese markten die in april de beste resultaten lieten optekenen. Hongarije en Polen kenden een rendement van meer dan 25% uitgedrukt in Amerikaanse dollar, terwijl Rusland aan het eind van de maand 21,9% hoger stond. Turkije behoorde tot de best presterende opkomende markten, met een rendement van bijna 30% in april. De Zuid-Afrikaanse markt boekte in de maand april een winst van 11,6%, uitgedrukt in Amerikaanse dollar, dankzij de sterkere rand.
Toen eind april in Mexico-stad de Mexicaanse griep uitbrak, werd gevreesd voor een wereldwijde pandemie. Afgezien van Noord-merika kon de verspreiding van het virus in andere delen van de wereld echter goed onder controle worden gehouden. De Mexicaanse en Amerikaanse autoriteiten hebben sindsdien gemeld dat het virus minder ernstig is dan eerder gevreesd. De wereld is ook beter toegerust om het virus aan te pakken door de ervaringen met de vogelgriep enkele jaren geleden. Dit maakte dat het vertrouwen van de beleggers onaangetast bleef.
Landenoverzicht
Azië
De groei van het Chinese bbp vertraagde van 6,8% j-o-j in het laatste kwartaal van 2008 tot 6,1% j-o-j in het eerste kwartaal van 2009. Dit was voornamelijk te wijten aan de terugval van de exportgroei en de lagere groei in de productie- en industriële sector. De investeringen in vaste activa stegen echter met 28,8% j-o-j, wat een teken was dat de inspanningen van de overheid om het economische herstel te bespoedigen niet zonder resultaat bleven. Ook de groei van de kredietverlening versnelde. In het eerste kwartaal van 2009 werd voor 671 miljard USD aan nieuwe leningen toegekend, wat meer was dan in heel 2008.
In maart gingen de consumentenprijzen verder omlaag met 1,2% j-o-j als gevolg van de lagere transport- en huisvestingskosten. In februari bedroeg de daling 1,6% j-o-j. De industriële productie vertoonde tekenen van verbetering, wat bleek uit de groei van 8,3% j-o-j in maart, tegenover 3,8% j-o-j in de eerste twee maanden van het jaar. Verwacht wordt dat het economische herstel, ondersteund door stimuleringsmaatregelen van de overheid, zal aanhouden. De samenwerking tussen het Chinese vasteland en Taiwan werd voortgezet met de ondertekening van overeenkomsten om de financiële stabiliteit te handhaven, de criminaliteit te bestrijden en het aantal vluchten over de Straat van Taiwan op te trekken. China en Kazachstan beloofden elkaar ook om de bilaterale handels- en
economische betrekkingen te verbeteren.
De inspanningen van de overheid om de
Zuid-Koreaanse economie te stimuleren wierpen in het eerste kwartaal van 2009 vruchten af. Zo groeide het bbp met 0,1% k-o-k, na een daling van 5,1% k-o-k in de laatste drie maanden van 2008. De particuliere consumptie, die in het vorige kwartaal met 4,6% k-o-k achteruitging, steeg met 0,4% k-o-k. Dit was te danken aan de hogere consumentenbestedingen als gevolg van belastingverlagingen, lagere rentevoeten en de daling van de olieprijzen. De overheidsuitgaven stegen met 5,3% k-o-k, tegenover een daling van 3,0% k-o-k in het voorgaande kwartaal. De export liep met 4,2% k-o-k terug, wat beter was dan de terugval van 8,9% k-o-k in het laatste kwartaal van 2008.
Nadat de Europese Centrale Bank haar referentierente de afgelopen zes maanden met in totaal 325 basispunten (3,25%) had verlaagd ter ondersteuning van de Europese economie, liet ze de rente ongewijzigd op 2,0% – het laagste niveau ooit. In een poging de financiële sector te steunen, lanceerde de Financial Services Commission een fonds van 15 miljard USD om de grootste banken van het land te herkapitaliseren.
Afrika
In april hield
Zuid-Afrika algemene verkiezingen. Het regerende Afrikaans Nationaal Congres (ANC) kwam als winnaar uit de bus, maar haalde net geen tweederdemeerderheid. Partijleider Jacob Zuma wordt naar verwachting de volgende president van het land na een parlementaire stemming volgende maand. Wat de economie betreft, hield de zwakte in de verwerkende industrie aan, met een volumedaling van 11,1% j-o-j in het eerste kwartaal van 2009 als gevolg van de zwakke mondiale en binnenlandse vraag.
Het resultaat was echter veel beter dan de krimp van 21,8% j-o-j in het voorgaande kwartaal. De consumentenprijzen stegen met 8,5% jo-j in maart, in lijn met de stijging van 8,6% j-o-j in februari.
Latijns-Amerika
De
Mexicaanse overheid voorspelde dat de economie in 2009 met 2,8% zal krimpen als gevolg van het huidige mondiale economische klimaat. Voor 2010 wordt een herstel verwacht, met een verwachte bbp-groei van 2,0%. Als voorzorgsmaatregel heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) onder haar nieuwe Flexible Credit Line-faciliteit een kredietlijn van 47 miljard USD goedgekeurd voor Mexico. De Mexicaanse centrale bank ging in april door met het verlagen van de rentevoeten in een poging de binnenlandse economie te stimuleren. Ze verlaagde haar referentierente met 75 basispunten (0,75%) tot 6,0%. De inflatiedruk bleef een neerwaartse trend vertonen als gevolg van de teruggelopen binnenlandse vraag. De stijging van de consumentenprijzen nam af tot 6,0% j-o-j in maart, na een piek van 6,5% j-o-j in december.
De
Braziliaanse regering kondigde nieuwe maatregelen aan ter ondersteuning van de economie. Hiertoe behoorden hogere depositogaranties ter verbetering van de liquiditeit in de financiële sector, een huisvestingsplan dat bedoeld is om 1 miljoen nieuwe woningen beschikbaar te stellen voor gezinnen met een laag inkomen, en belastingverlagingen in de auto- en bouwmaterialensector. De Braziliaanse centrale bank handhaafde in april een soepel monetair beleid door de referentierente met 100 basispunten (1,0%) te verlagen tot 10,25%. De inflatiedruk bleef afnemen.
De stijging van de consumentenprijzen bleef beperkt tot 5,6% j-o-j – binnen de door de bank vastgestelde bandbreedte van 2,5% tot 6,5% – voornamelijk als gevolg van de zwakkere binnenlandse vraag en de lagere wereldwijde grondstofprijzen. De Braziliaanse president Lula had in april een ontmoeting met de Chinese president Hu Jintao, waarop beide partijen overeenkwamen om de bilaterale betrekkingen uit te breiden en de samenwerking op gebieden als olie, infrastructuur en financiën te versterken.
Europa
Nadat de
Russische centrale bank de referentierente in 2008 met 300 basispunten (3,0%) had opgetrokken, ging ze in april over tot een versoepeling van het monetaire beleid door de referentierente voor het eerst sinds juni 2007 te verlagen. De rente werd met 50 basispunten (0,5%) verlaagd tot 12,5%. In maart stegen de consumentenprijzen met 14,0% j-o-j, in lijn met de stijging van 13,9% j-oj in februari. De lagere grondstofprijzen, teruggelopen vraag vanuit het buitenland en strengere kredietvoorwaarden deden de industriële productie in maart met 13,7% j-o-j krimpen. Het was de vijfde maand op rij dat de industriële productie achteruitging. In het eerste kwartaal van 2009 steeg de werkloosheid met 9,5% j-o-j als gevolg van de ontslagen die voortvloeiden uit de zwakkere binnenlandse en buitenlandse vraag.
De
Turkse regering paste in april haar bbp-prognoses voor 2009-2011 aan. Verwacht wordt dat het Turkse bbp in 2009 met 3,6% zal krimpen en in 2010 en 2011 met respectievelijk 3,3% en 4,5% zal groeien. Het IMF en Turkije kwamen overeen om de vastgelopen gesprekken over een stand-bykrediet van drie jaar ter waarde van 25-45 miljard USD te hervatten. De Turkse centrale bank handhaafde haar soepele monetaire beleid ter ondersteuning van de binnenlandse economie. Ze verlaagde haar referentierente met 75 basispunten (0,75%) tot 9,75%. Met het oog op de verbetering van de regionale handel en de economische betrekkingen ondertekende Turkije tal van overeenkomsten met Soedan, Bahrein en Irak.
Artikel van de maand: vragen over opkomende markten beantwoord door mark mobius
Hoe is het volgens u gesteld met de wereldeconomie?
De wereldeconomie bevindt zich in een situatie waarin individuen, bedrijven en economieën sterk staan om de wereldwijde crisis te boven te komen met de steun van hun regeringen en centrale banken. Wij zijn ook van mening dat opkomende markten een veel grotere rol zullen spelen in de wereldeconomie. Verwacht wordt dat landen zoals China en India zich als leiders zullen ontpoppen dankzij hun relatief sterkere macro-economische en financiële posities.
Welke regio's bieden volgens u de beste beleggingskansen?
"Aangezien in de meeste markten gewoonlijk toch minstens een paar koopjes te vinden zijn, zien alle opkomende markten er momenteel interessant uit. Dit is vooral nu het geval, gelet op de recente correcties. Hoewel de wereldwijde groei is vertraagd, wordt steeds verwacht dat opkomende markten veel sneller zullen groeien dan ontwikkelde markten. De opgebouwde deviezenreserves plaatsen opkomende economieën ook in een veel sterkere positie om externe schokken op te vangen.
Dat is bijvoorbeeld het geval voor China, dat beschikt over deviezenreserves van bijna 1,9 biljoen USD. Maar wat voor ons als waardebeleggers belangrijker is, is dat de huidige waarderingen van opkomende markten aantrekkelijk zijn. Bepaalde landen als Turkije en Rusland kennen momenteel koers-winstverhoudingen van minder dan 10.
Azië is de grootste opkomende regio in de wereld. Aziatische landen groeien ook relatief snel. We hebben het dan over landen als China en India, die elk een zeer grote bevolking hebben met een stijgend inkomen per hoofd. De kapitaalmarkten in deze landen maken momenteel een snelle ontwikkeling door.
De economische groei blijft relatief hoog, het inkomen per hoofd van de bevolking stijgt, de aandelen zijn nog steeds aantrekkelijk gewaardeerd en de hervormingen worden voortgezet, wat een positief effect heeft op het ondernemings- en investeringsklimaat van de regio. Ook in de Oost-Europese markten zijn de aandelen aantrekkelijk gewaardeerd. Zeer aantrekkelijk zelfs in sommige markten als Hongarije en Turkije, waar de koers-winstverhoudingen een heel eind onder 10 liggen.
Polen is een van de weinige landen in de regio die naar verwachting een positieve bbp-groei zullen kennen in 2009. De waarderingen in dat land zijn echter niet zo aantrekkelijk als in sommige andere landen in de regio. Ook Rusland is een interessante markt. Met zijn uitgestrekte grondgebied, grote bevolking en overvloedige natuurlijke hulpbronnen zou het land op langere termijn kunnen uitgroeien tot een van de snelst ontwikkelende economieën.
De meeste Latijns-Amerikaanse economieën doen het relatief goed, rekening houdend met de huidige mondiale macroeconomische omstandigheden. Er zijn specifieke landen die meer gevoelig zijn voor de wereldwijde economische neergang. Mexico bijvoorbeeld, al heeft de toename van de interregionale handel het negatieve effect van de teruggelopen vraag vanuit de VS deels gecompenseerd. De belangrijkste troeven van de regio zijn haar enorme consumentenmarkt, de opgekropte vraag naar goederen en
diensten en de aanwezigheid van bedrijven van wereldklasse die weinig schulden hebben en tegelijk goedkoop gewaardeerd zijn.
Daarnaast behoren de natuurlijke rijkdommen van de regio tot de grootste in de wereld. Landen als Chili en Peru zijn twee van de belangrijkste koperproducenten ter wereld. Mexico is een netto-exporteur van olie. Brazilië is een belangrijke exporteur van ijzererts en landbouwproducten zoals soja en koffie. Colombia exporteert producten zoals olie, koffie en kolen. Hoewel grondstofaandelen te lijden hadden onder de recente daling van de grondstofprijzen, zijn veel ondernemingen nog altijd winstgevend bij de huidige rijsniveaus.
Daarnaast lijken frontiermarkten – de opkomende markten van de toekomst – aan belang te winnen. Bijvoorbeeld het Midden- Oosten is zeer interessant. Wij zijn van mening dat het potentieel voor economische groei en ontwikkeling nog steeds aanzienlijk is, vooral als de huidige trend van politieke en economische hervormingen op koers blijft. Afrika is een ander gebied dat ons interesseert. Naast Zuid-Afrika beginnen ook de regionale economieën aantrekkelijk te lijken."
Welke factoren vormen volgens u de grootste bedreigingen voor de mondiale economie?
- verlies van vertrouwen
- overdreven of slechte regelgeving
- introductie van protectionistische maatregelen
- afstand van de filosofie van de markteconomie
Waarom bent u zo positief over de vooruitzichten voor opkomende markten?
Een belangrijke reden is de snelle groei van de geldhoeveelheid, niet alleen in de VS, maar over de hele wereld. Overheden doen hun best om deflatie te voorkomen door geld in het economische systeem te pompen. Dit geld moet ergens terechtkomen, maar de huidige spaarrente voor bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar is niet bepaald aantrekkelijk te noemen. Beleggers beginnen weer vertrouwen te krijgen en gaan op zoek naar hogere rendementen. Aandelen zijn in dit geval de voor de hand liggende keuze. We zijn vooral optimistisch over opkomende markten omdat ze:
- ondergewaardeerd of uiterst aantrekkelijk gewaardeerd zijn en sterke fundamentals hebben;
- ondergewaardeerde valuta's hebben;
- in totaliteit naar verwachting sneller zullen groeien dan de ontwikkelde landen;
- zich als leiders zullen ontpoppen vanwege hun relatief sterkere macro-economische en financiële posities;
- grote deviezenreserves hebben, waardoor ze beter bestand zijn tegen eventuele externe schokken;
- een voorzichtig fiscaal beleid voeren;
- hun onderlinge handels- en economische betrekkingen uitbreiden;
- hun afhankelijkheid van ontwikkelde markten beperken;
- een enorme consumentenmarkt en een grote beroepsbevolking hebben;
- rijk zijn aan natuurlijke hulpbronnen, met name Rusland, Brazilië en Zuid-Afrika;
- een groot ontwikkelingspotentieel hebben op gebieden als infrastructuur.
De bovenstaande column is geschreven door Franklin Templeton Investments. Franklin Templeton Investments is uitermate zorgvuldig en minutieus te werk gegaan bij het verzamelen van de informatie in dit document. Het is echter mogelijk dat bij het opstellen van dit document gegevens van externe bronnen zijn gebruikt, en Franklin Templeton heeft die gegevens niet onafhankelijk geverifieerd, gevalideerd of gecontroleerd. De geformuleerde standpunten zijn die van de auteur op de publicatiedatum en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. De in dit document vermelde onderzoeken en analyses zijn in opdracht van Franklin Templeton Investments uitgevoerd voor eigen doeleinden, en worden slechts terloops aan u meegedeeld. Franklin Templeton Investments is jegens een lezer van dit document of jegens een andere persoon of entiteit niet aansprakelijk voor eventuele onnauwkeurige, foutieve of weggelaten informatie in dit document, ongeacht de oorzaak van die onnauwkeurigheid, fout of weglating.