Stappen Duitsland en Nederland als eerste uit de euro?
"Bulls make money, bears make money and pigs get slaughtered" is een bekend Amerikaans beursgezegde. Met die varkens worden normaal de hebberige beleggers bedoeld. Maar de PIGS hebben vandaag een gans andere betekenis gekregen. De term -die The Economist jaren geleden introduceerde- verwijst naar Portugal, Italië, Griekenland, en Spanje.
De I kan ook voor Ierland worden gebruikt. Maar het is vooral Zuid-Europa dat de wereld zorgen baart. Dat is overigens geen nieuws, ware het niet dat wanneer deze landen het vroeger te bont maakten, zij veelal orde op zaken zetten door hun munt te devalueren. Iets wat vandaag niet meer mogelijk is.
Sinds weken twijfelen de financiële markten eraan of de PI(I)GS binnenlands voldoende sociale consensus kunnen bereiken om de vereiste drastische begrotingsmaatregelen door te voeren. Op Italië na hebben deze landen linkse regeringen, slechte pensioenvoorzieningen en een inefficiënt belastingsysteem. Om uit de kelder van het eurosysteem te raken moeten ze dus de belastingen nog verhogen of vrijwillig de overheidsuitgaven (ambtenarenlonen) terugdringen; twee maatregelen waar elke socialist voor terugschrikt.
Uitzondering op de regel is Ierland, dat zich genoodzaakt zag om samen met de overheidsuitgaven ook de lonen drastisch in te krimpen. De lonen dalen er over alle sectoren heen, met ontevreden werknemers en vakbonden als gevolg. Maar dit medicijn werkt, want Ierland kruipt uit de recessie, de openbare financiën verbeteren en de economie herwint de competitiviteit die ze binnen de euro was kwijtgespeeld. Vraag is dan ook of de andere PIGS-landen, wanneer ze hun financiële verplichtingen niet langer kunnen nakomen, hulp zullen krijgen van Europa of deze eer aan het IMF zal worden overgelaten.
Deze situatie knaagt niet enkel aan de kracht van de euro ten opzichte van andere valuta; ze veroorzaakt ook een tweespalt binnen de eurozone zelf, met sterke eurolanden enerzijds (Duitsland, Nederland) en zwakkere eurolanden (PIGS, volgens de Zwitserse UBS Bank ook België).
Omdat er geen officiële exitstrategie voor een uitstap uit de euro bestaat suggereren sommige economen dat Duitsland en Nederland best uit de euro zouden stappen om vervolgens nieuwe toetredingsprocedures te beginnen met de voormalige -en gezonde- lidstaten. Zo'n scenario zou een waardeloze euro voorkomen en landen met betrouwbare boekhoudingen de kans geven lid te worden van een nieuw en gezond Europa. Een Europa dat niet denkt dat schulden kunnen worden weggewerkt door nog meer schulden te maken.