Rumoer in pensioenland

De recente uitzending van Zembla over het onderzoek van Bureau Bosch bleek niet aan dovemansoren gericht te zijn. De documentaire gaf aan dat vooral de grote pensioenfondsen een zucht naar risico hadden en dus veel te veel in aandelen gingen beleggen. Dit in combinatie met verlaagde premie-inkomsten, een krimpende arbeidsmarkt en een groeiende groep pensioengerechtigden zorgde voor veel onderdekkingen.

frits bosch"Dit had eenvoudig voorkomen kunnen worden als de grote fondsen minder risico's opzochten. Nu zitten niet alleen de fondsen op de blaren maar vooral ook de pensioengerechtigden" aldus Frits Bosch van Bureau Bosch. In diverse media zijn er veel reacties op het onderzoek van Bureau Bosch gepubliceerd.

Mede door het rumoer heeft Frits Bosch een open brief aan de heer Kick van der Pol opgesteld.

Open brief aan Kick van der Pol, voorzitter Pensioenfederatie 14-2-2011

Geachte heer van der Pol,

Betreurenswaardig dat u mij niet wilt ontvangen. Ik had u graag persoonlijk in klare taal een en ander willen vertellen. Dan nu maar zo, excuus voor de lengte. Natuurlijk ben ik er inmiddels achter dat ik fouten in berekeningen heb gemaakt. Niet verstandig geweest, reputatieschade, niet passend bij wat ik heb opgebouwd. Brug te ver, had niet buiten mijn specialisatie moeten treden. Maar, als gezegd, niemand wilde z’n handen er aan branden. Als analist en in het verlengde van m’n boek “Risico als obsessie” wilde ik duidelijkheid en dat wil ik nog steeds.

Uitholling is in Zembla inderdaad overtrokken, maar het bedrag van eur 150 miljard dat nu de ronde doet rechtvaardigt m.i. een Hoorzitting of Parlementaire Enquête ten volle. Overigens kun je van Zembla zeggen wat je wilt, maar het heeft effect, zie vorige maal over duurzaam beleggen. Nadien is dit prominent op de agenda gekomen en nu beleggen pensioenfondsen goeddeels Maatschappelijk Verantwoord. Heb geen enkele moeite om toe te geven dat er rekenfouten zijn gemaakt. Was oorspronkelijk ook in mijn HFD stukje “Laat CPB pensioenen narekenen” opgenomen. Heb de kwestie voorgelegd aan twee prominenten binnen de sector (waarvan u er 1 zeer goed kent). Die laatste zei mij: “een externe instantie maar liever de sector zelf had zorg moeten dragen voor deze cijfers. De koepels (de Pensioenfederatie) zijn nalatig geweest.” De ander zei: “Niet toegeven. Het is te gek voor woorden dat een klein kantoor uit Nuenen hier inzicht moet geven. Laten ze nu maar zelf met goede cijfers komen. Zij willen ook niet toegeven dat er jarenlang pensioengeld verkwanseld is, dus waarom zou jij dan excuses maken.” Zit wel wat in. Passage heb ik toen geschrapt.

Opvallend dat mij enerzijds veel lof is toegezwaaid en anderzijds word ik verguisd. Een directeur van een mega groot pensioenfonds gaat tweemaal ernstig in de fout door mij te emailen dat hij mijn business wil vermoorden. Heb deze mailtjes aan een hoogleraar en een rechter voorgelegd. Beiden waren van oordeel dat deze persoon ver over de schreef is gegaan en bezien wordt of dit een staartje dient te krijgen. Ze zeiden mij ook: “in feite zijn z’n mailtjes een verregaande vorm van vleierij: hij weerspreekt je nergens en blijkbaar kom je hem heel dichtbij.”

Tevens is mij verweten dat ik de hand bijt van mijn broodheren van 19 jaar Bureau Bosch. Elementaire denkfout. Mijn eigenlijke broodheren waren niet de pensioenfondsbestuurders, niet de vermogensbeheerders, niet de media, maar wel pensioenfondsdeelnemers. Dat wordt maar al te vaak vergeten in deze sector. In feite is dit ook de kern van de verkwanseling. Men realiseert zich niet dat men andermans geld aan het uitdelen is geweest. Gaf een fijn gevoel: mooi weer spelen met andermans geld. Er lag geen enkel systeem ten grondslag aan “het beste pensioensysteem ter wereld” (sic). Oorzaak van huidige transitie noodzaak. Was niet nodig geweest. Pas tijdens het schrijven van mijn boek ben ik mij ten volle gaan realiseren hoe de zaken in elkaar steken. En dat geldt evenzeer voor de ALM affaire en het povere DNB beleid.

Ik krijg anderzijds ook diverse mailtjes die mij zeggen dat het een goede zaak is dat “die verkokerde en beschermde sector, met al die koninkjes, eindelijk eens opgeschut wordt. Koehandel. Zij denken dat ze zich alles kunnen permitteren.” Dat is de algemene teneur. Hier ben ik het niet mee eens. Mijn ervaring is dat de meeste pensioenbestuurders harde werkers zijn, betrokken en deskundig. Moeilijke job, matig betaald. Maar er lijkt een zekere correlatie te bestaan tussen de omvang van het fonds en de arrogantie van de bestuurders.

Prof mr Pieter van Vollenhove zei bij Pauw en Witteman naar aanleiding van de Schiphol vliegtuigramp met Turkish Airlines toestel: “Niemand wil de waarheid weten. En als je dat wel wilt uitvinden, verlies je het gegarandeerd. Niemand wil schuld op zich nemen. Belangen zijn te groot.” Toepasselijk!

U begrijpt dat ik nog hier wel wat aan kan toevoegen. Genoeg voor een volgend boek. Naar de toekomst kijken. Maar dat kun je pas als je klaar bent met het verleden. Ik wens u succes met uw werkzaamheden.

Met vriendelijke groet,

BUREAU BOSCH

Frits Bosch