Weinig beweging in commerciële vastgoedmarkten

Vastgoedbeleggers zoeken hun toevlucht in de topsegmenten van onroerend goed en verliezen steeds meer hun interesse in de secundaire markt. Door het grote aanbod kunnen gebruikers en investeerders zich de luxe veroorloven niet alleen naar de prijs te kijken, maar ook eisen te stellen aan de geschiktheid van een object. De bedrijfsruimtemarkt blijft in tegenstelling tot de kantorenmarkt relatief stabiel. Met name Rotterdam en de regio Brabant zijn in trek. In de winkelmarkt is er een beweging te zien naar de grote stad en naar e-commerce, wat de leegstand in de kleinere steden vergroot. Dit constateert het ING Economisch Bureau in het kwartaalbericht vastgoed.

Beleggingsniveau daalt

Het beleggingsvolume in commercieel vastgoed daalde met 3% in het 2de kwartaal van 2012 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. In totaal werd er voor €1.077 miljoen belegd in commercieel vastgoed. Dit is het laagste niveau in het tweede kwartaal sinds jaren. Gezien een stijging in het eerste kwartaal blijven we bij de verwachting dat het totale beleggingsvolume van 2012 zich zal stabiliseren op hetzelfde niveau als van de afgelopen drie jaar. Dit betekent een duidelijk blijvende trendbreuk ten opzichte van de periode voor de crisis.

Kantorenvoorraad daalt licht

Het totale aanbod op de kantorenmarkt komt in het tweede kwartaal op 7 miljoen vierkante meter. De ontwikkeling in transformatie van kantoren naar hotels of studentenwoningen zet door. Transformatie kan echter maar tot een bepaald niveau mogelijkheden bieden omdat slechts een deel van de kantoren geschikt is voor omvorming. Deze ontwikkeling zal dus alleen tijdelijk weerstand geven tegen het slechte economische klimaat, de oplopende werkloosheid en structurele veranderingen zoals het opkomen van ‘het nieuwe werken’.

Bedrijfsruimtemarkt stabiliseert

De gematigde economische ontwikkelingen bij de industrie, groothandel en transport zorgen voor een stabilisatie op de bedrijfsruimtemarkt. Ten opzichte van dezelfde periode van 2011 is het totale aanbod van bedrijfsruimte licht toegenomen met 1%. Tegelijkertijd is de totale opname in de eerste helft van 2012 gestegen met 6% ten opzichte van het eerste half jaar van 2011. Investeerders zullen hun pijlen blijven richten op bedrijfsruimte in topregio’s in Rotterdam en Noord-Brabant waar zij relatief meer groei verwachten.

Tweesplitsing winkelmarkt zet door

Het hoge aantal faillissementen in de detailhandel heeft logischerwijs een groot effect op de winkelmarkt. In het verleden zorgde dit al voor een oplopende leegstand op secundaire locaties ten opzichte van die van A-locaties. Veel grote (internationale) retailers breiden niet meer uit in kleine en middelgrote plaatsen en openen alleen nieuwe winkels in grote steden. Zij zoeken hier zekerheid in het aanhoudend grote aantal passanten van drukke winkelstraten. Dit zal een versterkend effect hebben op de tweedeling tussen secundaire- en A-locaties. Door het aantrekken van nieuwe formules zullen A-locaties nog interessanter worden. Zowel discounters als retailers in het hogere segment zorgen voor dit effect.

"De tweedeling in de markt heeft ook gevolgen voor de keuzes van vastgoedbeleggers. Zij richten hun aandacht meer en meer op de bovenkant van de markt en de meeste vastgoedgebruikende sectoren presteren niet geweldig", aldus ING sectormanager Bouw en vastgoed Jan van der Doelen, "dit is voedingsbodem voor het verscherpen van de strijd om de huurder. Focus op de behoeften van de huurder en de kwaliteit van de portefeuille zijn daarom essentieel."