Daniel Gros sceptisch over EU-investeringsplan

De nieuwe Europese Commissie bracht recent een plan uit waarin werd aangekondigd de investeringen in de komende drie jaar te zullen optrekken naar 315 miljard euro om de eurozone uit de crisis te helpen. Daniel Gros, voormalig economisch adviseur van de Europese Commissie en momenteel directeur van het Centre for European Policy Studies, gelooft echter dat het plan is gebaseerd op foute veronderstellingen. De Europese Unie zou volgens hem beter de consumptie zou stimuleren.

Daniel Gros

Verbaasd is Daniel Gros niet door het plan van de Europese Commissie. Nu Europa niet uit de recessie lijkt te raken, hebben tal van politici zich al publiek uitgesproken voor investeringen die de groei moeten aanzwengelen. Daarvoor baseren ze zich op de veronderstelling dat investeringen zorgen voor een aangroei van kapitaal en dus ook voor een groei van de productie.

De investeringen blijven op het eerste zicht inderdaad achter momenteel. In 2007 werd er 400 miljoen euro meer geïnvesteerd in de eurozone dan nu. Zelfs als er rekening mee wordt gehouden dat 2007 het hoogtepunt was van de kredietboom en enkel wordt gekeken naar het verschil met de jaren daarvoor, dan nog blijft er een kloof van ruim 200 miljoen euro tegenover het investeringsniveau vandaag. Toch is dat plaatje volgens Daniel Gros misleidend.

Wijzigende demografie

Er is immers ondertussen iets fundamenteels veranderd: de demografische evolutie in Europa. Tot 2005 was er een aangroei in de werkende bevolking, maar ondertussen is die trend echter omgebogen. Vanaf volgend jaar zal het aantal inwoners op beroepsactieve leeftijd beginnen afnemen.

Als de productiviteit dan niet snel stijgt, zullen lagere groeicijfers onvermijdelijk het gevolg zijn. In dat scenario zijn er ook minder investeringen nodig om dezelfde balans tussen kapitaal en productie aan te houden.

In die omstandigheden toch meer investeren is volgens de voormalig economisch adviseur niet slim. Het zal er toe leiden dat de kapitaalwinsten kleiner worden en dat er steeds meer leningen worden uitgegeven die niet veel opbrengen. Dat is wel het laatste dat de verzwakte Europese banksector nodig heeft op dit moment.

Geen kapitaaltekort

Bovendien mag volgens Gros ook niet teveel worden verwacht van het plan van Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie. “Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat investeringen vooral gedreven worden door economische groei of groeiverwachtingen,” merkt hij op.

“Intrestvoeten spelen daarbij slechts een aanvullende rol en dus kan ook monetair beleid niet veel effect hebben. In het hart van de eurozone zijn genoeg fondsen beschikbaar. De Europese banksector beschikt momenteel over een kapitaal van 1 biljoen dollar. Aan dat bedrag 21 miljard euro toevoegen in de vorm van EU-garanties zal niet veel verschil maken.”

Maar is het dan niet verstandig financiële garanties te geven voor infrastructuurwerken? Gros geeft toe dat die vaak meer risico dragen dan andere soorten investeringen, maar dat zijn volgens hem geen financiële risico’s.

“De reden dat in de Europese Unie zoveel grote infrastructuurwerken niet van de grond komen of jaren aanslepen is te zoeken in politieke twisten en belemmerende nationale regelgeving,” zegt hij. “Een relatief kleine financiële injectie is daarvoor geen oplossing.”

Het lijkt op het eerste zicht altijd een goed plan om de economie aan te zwengelen door investeringen. Maar ze lossen het fundamentele probleem van de eurozone niet op. Dat probleem is volgens Gros de achterblijvende consumptie.

“Als we kijken naar de economische heropleving in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, is het snel duidelijk dat het herstel werd gedreven door een groei in de binnenlandse consumptie,” zegt hij. “Enkel als de consumptie aantrekt, zullen de investeringen volgen. Dat zouden ook Europese politici moeten beseffen.”

Bron: Express.be