Veel gelijkenissen huidige Russische crisis met Sovjet-crisis

De Russische roebelcrisis vertoont een aantal grote gelijkenissen met de elementen die de Sovjet-Unie hebben vernietigd. Dat schrijft Mike Bird, Europees correspondent van het magazine Business Insider. Hij wijst erop dat de Russische munt elke dag een nieuw laagterecord laat optekenen, terwijl ook de olieprijzen zijn gekelderd.

Die combinatie moeten volgens Bird herinneringen oproepen aan eerdere crisissen die Rusland de voorbije twee decennia heeft gekend, maar hij voegt er aan toe dat sommige waarnemers vooral een gelijkenis zien met de oliecrisis in de jaren tachtig die uiteindelijk de Sovet-Unie ten val zou brengen.

Mike Bird verwijst daarbij naar Yegor Gaidar, in het begin van de jaren negentig eerste minister van Rusland, die in een rapport voor het American Enterprise Institute zeven jaar geleden al aanvoerde dat de wortels voor de val van de Sovjet-Unie teruggaan tot het midden van de jaren tachtig, toen de Saüdische olieminister Ahmed Zaki Yamani aankondigde dat zijn land had beslist om het oliebeleid drastisch te wijzigen en de olieprijzen niet langer zou beschermen.

“Dat liet Saüdi-Arabië toe om zijn aandeel op de wereldmarkt snel te herstellen,”aldus Gaidar. “Gedurende de volgende zes maanden kende de Saudische olieproductie een verviervoudiging, terwijl de olieprijzen ongeveer een evenredige daling kenden.”

Bedelen

“De gelijkenis met de huidige situatie is treffend,” zegt Mike Bird. “Het oliekartel Opec is er niet in geslaagd een akkoord te vinden over een beperking van de productie. De uitspraken van de Saudische olieminister suggereren dat de Golfstaten er geen probleem mee hebben om de prijzen vrij te laten. Dat brengt landen zoals Rusland echter in een gevaarlijke situatie."

"Ook op het einde van de jaren tachtig werd de Sovjet-Unie verplicht om overal geld te bedelen, maar kreeg van de banken veel minder dan noodzakelijk was. Dat leidde tot zware voedseltekorten, waardoor de hulp van westerse regeringen noodzakelijk werd, waarvoor echter moest toegestemd worden in een onafhankelijkheid van de Oost-Europese satellietstaten.”

Yegor Gaidar wees er zeven jaar geleden al op dat niet mag worden aangenomen dat de olieprijzen op een hoog niveau gehandhaafd zouden blijven. “Men mag niet vergeten dat Rusland grotendeels afhankelijk is olie,” aldus Gaidar. “Niemand kan de fluctuaties van de olieprijzen voorspellen."

"De instorting van de Sovjet-Unie moet een waarschuwing zijn voor een beleid dat gebaseerd is op de veronderstelling dat de olieprijzen op een hoog niveau gehandhaafd zal blijven. Telkens echter de olieprijzen in het begin van de voorbije decennium na crisissen opnieuw stegen, werd al snel aangenomen dat een hoog prijsniveau voor eeuwig zou zijn vastgelegd.”

Drastische maatregelen

Rusland is weliswaar niet langer de hiërarchisch gestuurde en gecontroleerde economie van de jaren tachtig, maar de dynamiek is niet helemaal veranderd. Bird wijst erop dat land nog altijd grotendeels, vooral op het gebied van export en fiscale inkomsten, van de olieproductie afhankelijk is.

“De instorting van de Sovjet-Unie blijft ook voor het huidige Rusland nog altijd relevant,” benadrukt Gaidar. “Authoritaire regimes, ondanks een facade van sterkte, zijn in een crisis bijzonder kwetsbaar. In stabiele omstandigheden is de maatschappij bereid om een gebrek aan echte verkiezingen te tolereren, maar dat verdwijnt wanneer drastische en onpopulaire maatregelen moeten worden genomen om crisissen te kunnen opvangen.”

Bron: Express.be