Internationale conflicten op nummer 1 in lijst van Wereldwijde Risico’s

Een internationaal conflict is de grootste bedreiging voor de stabiliteit van de wereld in de komende 10 jaar. Dat blijkt uit de 10de editie van het Global Risks 2015 rapport van het World Economic Forum. Marsh & McLennan Companies werkt al 10 jaar mee aan dit onderzoek dat is gebaseerd op een jaarlijkse rondvraag bij ongeveer 900 risicospecialisten wereldwijd naar de waarschijnlijkheid en impact van onderling verbonden risico’s voor de komende 10 jaar. Naast een rangschikking van de grootste risico’s wereldwijd, biedt het rapport een analyse van de onderlinge verbondenheid van die risico’s en hun mogelijk gezamenlijke impact op bedrijfswereld en maatschappij.

Volgens het rapport vormen internationale conflicten het allergrootste risico qua waarschijnlijkheid en het vierde grootste qua impact. Wat betreft waarschijnlijkheid wordt de top 5 vervolledigd door extreme weersomstandigheden (2), falende nationale bestuurssystemen (3), crisis of de ineenstorting van staten (4) en een hoge structurele werkloosheids- of ondertewerkstellingsgraad (5).

Kijken we naar de mogelijke impact van de wereldwijde risico’s, dan zien de respondenten de watercrisis als grootste bedreiging. Naast dit risico en de internationale conflicten bestaat de top 5 qua impact verder uit: de snelle en ruime verspreiding van besmettelijke ziektes (2), massavernietigingswapens (3) en het onvermogen zich aan te passen aan de klimaatverandering (5).

Geo-politiek hoogste risico

Global Risks 2015

Van de 28 risico’s, opgedeeld in 5 categorieën - economie, milieu, geopolitiek, samenleving en technologie – vormen de geopolitieke bedreigingen de grootste groep. Dat is opvallend omdat die categorie de voorbije 5 jaar zo goed als afwezig was in de lijst van grootste risico’s. Nu geopolitiek een steeds grotere invloed heeft op de wereldwijde economie, zijn 3 van de 5 meest waarschijnlijke risico’s en 2 van de meest impactvolle risico’s van geopolitieke aard. Drie risico’s in deze categorie, namelijk internationale conflicten met regionale gevolgen, massavernietigingswapens en terrorisme, zijn zowel qua waarschijnlijkheid als qua impact sterk toegenomen ten opzichte van de vorige editie van het rapport.

Het risicolandschap anno 2015 reflecteert ook de grote bezorgdheid over het wereldwijde onvermogen om de meest dringende maatschappelijke problemen op te lossen, zeker in tijden waarin maatschappijen steeds meer te lijden hebben onder economische, geopolitieke en milieugebonden risico’s. Vandaar dat maatschappelijke risico’s de top 2 vormen van de potentieel meest impactvolle globale bedreigingen.

Ook opvallend is dat er meer milieugebonden dan economische problemen opduiken in de lijst van toprisico’s. Dat is vooral te wijten aan het feit dat de deelnemende experten steeds minder vertrouwen hebben in de bestaande maatregelen om een antwoord te bieden op belangrijke uitdagingen zoals extreme weersomstandigheden of de klimaatverandering. Het wil echter niet zeggen dat diezelfde experten zich minder zorgen zouden maken om chronische economische risico’s zoals werkloosheid en ondertewerkstelling of fiscale crisissen. Economische risico’s zijn immers vrij stabiel gebleven ten opzichte van het vorige rapport.

“Vijfentwintig jaar na de val van de Berlijnse Muur wordt de wereld opnieuw bedreigd door het risico op internationale conflicten”, zegt Margareta Drzeniek-Hanouz, Lead Economist bij het World Economic Forum. “Maar vandaag hebben we meer middelen dan ooit om het hoofd te bieden aan dergelijke conflicten, of ze nu het gevolg zijn van cyberaanvallen, de strijd om grondstoffen of sancties en andere economische tools. Een antwoord bieden op al die mogelijke ‘steekvlammen’ en zoeken naar meer samenwerking in plaats van elkaar proberen de loef af te steken, is nu de grootste prioriteit voor leiders wereldwijd.”

Naast een peiling naar de waarschijnlijkheid en de impact van de deze 28 wereldwijde risico’s, onderzoekt het Global Risk 2015 rapport niet alleen de onderlinge verbondenheid tussen risico’s, maar ook hun wisselwerking met globale trends die het risicolandschap op korte en middellange termijn vormgeven. Verder analyseert het rapport drie specifieke gevallen die daaruit naar voor komen: de wisselwerking tussen geopolitiek en economie, de risico’s verbonden aan de snelle en ongecontroleerde verstedelijking in ontwikkelingslanden en opkomende technologieën.

Op het vlak van verstedelijking onderzoekt het rapport hoe de nodige veerkracht op te bouwen om een antwoord te bieden op de uitdagingen ten gevolge van de snelle wereldwijde overgang van een landelijke naar een urbane samenleving.

Axel P. Lehman, Chief Risk Officer bij Zurich Insurance Group: “Urbanisatie heeft zonder twijfel de sociale welvaart doen toenemen. Maar als steden te snel groeien, worden ze ook veel kwetsbaarder: pandemieën, energietekorten of aanvallen op energie-, water-, en transportvoorzieningen, en natuurlijk ook de gevolgen van de klimaatverandering. Het zijn allemaal gigantische bedreigingen.”

Innovaties

De innovatiesnelheid op technologisch vlak, van synthetische biologie tot artificiële intelligentie, heeft uiteraard ook verstrekkende maatschappelijke, economische en ethische implicaties. Het wordt hoe dan ook een cruciale uitdaging voor de leiders wereldwijd om een flexibel regelgevend kader uit te werken dat gelijke tred houdt met de snelle ontwikkelingen en toelaat om de voordelen ervan maximaal te benutten, maar dat tegelijk ook alle mogelijke misbruiken en onverwachte negatieve gevolgen voorkomt.

John Drzik, President Global Risk and Specialties bij Marsh: “Innovatie is cruciaal voor de globale welvaart, maar houdt tegelijk heel wat nieuwe risico’s in. We moeten anticiperen op die mogelijke risico’s en de nodige veiligheden en governance ontwikkelen om vermijdbare rampen te voorkomen.”

Risico's per land

Het rapport biedt ook een analyse van de globale risico’s waartegen de eigen regio’s volgens de respondenten het minst zijn opgewassen en de risico’s waarop volgens hen de afgelopen 10 jaar het meest vooruitgang werd geboekt. Voor de eerste keer bevat het rapport gegevens per land over de manier waarop bedrijven de globale risico’s in hun land percipiëren. Tot slot zijn er ook drie voorbeelden opgenomen van risico management en resilience practices in het kader van extreme weersomstandigheden.

Het Global Risks 2015 rapport werd opgemaakt met de steun van de strategische partners Marsh & McLennan Companies en Zurich Insurance Group. Ook de volgende academische adviseurs hebben bijgedragen: de Oxford Martin School (University of Oxford), the National University of Singapore, The Wharton Risk Management and Decision Process Center (University of Pennsylvania), en de Advisory Board of the Global Risks 2015 report.