Focus op economische cycli

Uiteraard kent u Jacob Schoenmaker als wekelijkse beurscommentator bij RTLZ. Hier becommentarieert Jacob doorgaans de ontwikkelingen van de korte termijn. Schoenmaker analyseert uiteraard ook de markten voor de langere termijn. De econoom constateert dat actief management in de efficiënte markten doorgaans onbegonnen werk is en dat tevens beleggers zich meer op economische cycli moeten focussen.

Beleggen volgens de cyclus

Schoenmaker, die al sinds jaar en dag ook als privé-belegger actief is, begon vooral tijdens zijn studententijd aan de Universiteit van Amsterdam fanatieker te worden met beleggen. Niet geheel verrassend was het aandeel Grolsch in zijn studententijd dan ook een populair aandeel. Schoenmaker kreeg op de UvA onder andere les van Jaap van Duijn (bekend van onder meer Robeco). Van Duijn staat bekend als belegger met een voorkeur voor economische cycli (“Trends en Cycli”, 2008). Het is dan ook niet verwonderlijk dat ook Schoenmaker stelt dat beleggers hun portefeuilles op de economische cycli moeten sturen. Dit impliceert dat beleggers hun portefeuilles aan moeten passen al naar gelang de positie van de economie in haar cyclus. Omdat de meeste economieën en beurzen al fors hersteld zijn doen beleggers er volgens hem op dit moment goed aan om hun aandelenbelangen te verminderen.

De kans op oververhitting op de beurzen is volgens de econoom vrij groot. Schoenmaker duidt op de relatief hoge koers/winst-verhoudingen van vooral de Amerikaanse beurzen. Daarnaast zijn ook de emerging markets volgens hem zeker niet immuun voor een mondiale conjunctuurneergang. Bij een terugval van de beurzen raadt Schoenmaker wel weer aan om dan wel gespreid door de tijd heen in te stappen. Schoenmaker refereert verder aan de dromen van Jozef waarbij 7 goede jaren gevolgd worden door 7 slechte jaren. “Dit soort golven zijn er in de economie te zien. Als je de economie goed voorspelt ben je een topbelegger.” aldus de econoom.

Voorspelbaarheid

Schoenmaker stelt verder dat er gedurende de verschillende economische cycli wel degelijk stevige verbanden zijn tussen de rendementen van aandelen en obligaties. Hierdoor kunnen bewegingen van aandelen en obligaties zeker voorspeld kunnen worden. Duidt dit dan niet wel degelijk op inefficiënte markten vragen we hem. Want Schoenmaker stelt immers wel dat actief management in de grote bekende wereldmarkten weinig zinvol is. Schoenmaker pareert deze vraag door te stellen dat ja individuele aandelen en obligaties zeker niet te voorspellen zijn maar wel de cohorten als geheel zijn wel degelijk voorspelbaar. We moeten Jacob dan ook niet vragen of we het aandeel Chevron of Royal Dutch Shell moeten kopen maar wel of de economische cycli gunstig of ongunstig is voor aandelen in het algemeen. Bij het afbouwen uit aandelen noemt Schoenmaker ETF ’s op grondstoffen en obligaties als goede alternatieven.

Niet blindstaren op favorieten

Het stoort Schoenmaker verder dat veel beleggingsgoeroe’s vaak consequent vasthouden aan enkele vaste beleggingscategorieën zoals bijvoorbeeld goud of grondstoffen. Een belegger moet ook weer afstand kunnen nemen als zijn favoriete belegging te hard is gestegen. Het is als met het wisselen van de seizoenen, een regenjas is niet altijd de beste kledingkeuze. Het is volgens de econoom dus een grote misvatting dat er beleggingscategorieën te vinden zijn die geschikt zijn voor alle conjunctuurfases. Schoenmaker noemt bijvoorbeeld de inmiddels veel geroemde ‘low-volatility’ aandelen inmiddels ook weer achterhaald. “Als een beleggingscategorie veel geroemd wordt en de markt duikt er op dan is het voordeel ervan ook weer snel weg” aldus Schoenmaker. Het is volgens hem dus een vereiste dat beleggers continu om zich heen kijken en niet verliefd worden op bepaalde aandelen of beleggingscategorieën.

Naast het sturen op economische cycli stelt de econoom dat het rente-op-rente effect (volgens Albert Einstein het 8e wereldwonder) voor de belegger enorm belangrijk is. Het verwonderd Schoenmaker ook dat beleggers vooral naar de waan van de dag kijken en het enorm significante rente-op-rente effect vaak negeren. Verder raadt Schoenmaker aan om geen opties te gebruiken. “De potentiele verliezen van hefboomproducten worden enorm onderschat maar helaas worden beleggers wel misleidt door de mogelijk enorme hoge rendementen” aldus Schoenmaker.

Olie & gas aantrekkelijk

De recent enorm hard gedaalde beurskoersen uit de olie- en gassector noemt Schoenmaker mooie kansen voor beleggers. Schoenmaker geeft aan dat financiële markten meestal overdrijven en dat de enorme crashes in de oliesector waarschijnlijk te ver doorgeslagen zijn. Hierbij geeft hij aan dat geen voorkeur voor losse bedrijven heeft maar wel voor bijvoorbeeld ETF ’s op de oliesector. Het aandeel Royal Dutch Shell is voor hem echter een uitzondering want dit aandeel lijkt volgens hem stevig op een verkapte obligatie gezien het al jaren relatief hoge dividendrendement.

“Uiteraard zou ik niets liever willen dat vandaag alle energie schoon en duurzaam zou zijn maar helaas is dat de realiteit niet” aldus de econoom. Het zal volgens hem nog wel decennia kunnen duren voordat de fossiele brandstoffen echt verleden tijd zijn. Verder benadrukt de econoom dat de oliesector in een varkenscyclus zit. Dit betekent volgens hem dat er absoluut opgaande correcties moeten komen omdat veel marktpartijen toch weer moeten kopen. Het zou hem dan ook niets verbazen als de prijs voor een vat olie over 2 jaar weer op de 80 dollar staat.

Rendementen onzeker, kosten zeker

Beleggers doen er volgens Schoenmaker goed aan om te allen tijde op de kosten van hun beleggingen te rekenen. Het gros van de particuliere beleggers dat in actieve fondsen zit wordt dan ook zwaar getild zo benadrukt Schoenmaker. De financiële sector is wat betreft complexiteit te vergelijken met de medische sector, maar wat betreft de advisering met de autobranche. “De financiële wereld kan dan ook zeker nog enorm leren van de medische wereld. Als ik naar de dokter ga weet ik zeker dat mijn gezondheid het primaire belang is en dat er geen commerciële belangen een rol spelen”. Als ik een autodealer binnenloop, dan weet ik dat de dealer mij extra accessoires zal proberen aan te smeren. Maar dat is niet zo erg, omdat ik een beeld heb wat die accessoires doen. Maar een financieel specialist kan een klant die geen economie gestudeerd heeft van alles aansmeren. Hier is veel informatie-asymmetrie waarbij de verkopende partij primair een commercieel belang heeft.

Zoals eerder aangegeven is er een enorm positief effect van jaarlijkse ontvangen dividenden en er is uiteraard een enorm negatief effect bij jaarlijkse kosten. Het kiezen voor een ETF op de efficiënte markten (de Europese en Amerikaanse large caps) is dan doorgaans beter dan zelf actief te zijn. Schoenmaker duidt op het feit dat het gros van de actieve fondsmanagers juist hoge bèta’s najagen en daarom veel risico’s nemen. Dat pakt goed uit als het tij mee zit, maar is desastreus bij een correctie. In deze fase van de economische cyclus vind ik achtergestelde leningen van bedrijven zeer interessant. “Achtergestelde (perpetuele) leningen van diverse financiële bedrijven zijn helaas amper bekend bij het brede publiek terwijl dit soort leningen, zoals die van de Rabobank, enorm aantrekkelijke rendementen bieden” aldus Schoenmaker. Er is hier zeker een positief verband tussen de onbekendheid (de inefficiëntie) van de markten en de rendementen hiervan aldus Schoenmaker.

Ten slotte geeft de econoom aan dat hij ook beleggingen heeft gevonden die dagelijks dividenden aan hem uitkeren. Met een knipoog zegt hij dat dit de elektrische gitaren zijn die hem dagelijks speelplezier brengen.

Dit artikel verscheen eerder in het Analist Journaal van oktober.