OESO waarschuwt voor het verdwijnen van de middenklasse

Volgens de OESO, de organisatie van de belangrijkste industrielanden, zouden overheden meer moeten doen om de middenklasse te steunen. Uit een recentelijk verschenen rapport van de organisatie blijkt dat er steeds meer financiële last op de schouders van middenklassers begint te komen. Met name de kosten voor huisvesting en onderwijs zijn de afgelopen jaren voor deze groep fors gestegen, terwijl hun inkomsten amper met die toenemende kosten zijn meegegroeid. Soortgelijke situaties spelen zich in praktisch alle landen van de OESO af. Ook in België en Nederland.

Middenklasse moeilijker bereikbaar voor jongeren

Mensen worden tot de middenklasse beschouwd als hun inkomen tussen de 75 en 200 procent tussen het landelijk gemiddelde ligt. Vooral voor de jongere generatie lijkt het steeds lastiger te worden om dat inkomensniveau te kunnen bereiken. In het geval van de babyboomersgeneratie maakte nog bijna 70 procent deel uit van de middenklasse op het moment dat ze 20 jaar oud waren. Bij huidige twintigers (generatie Y) is dat aantal inmiddels gedaald naar slechts 60 procent. De stelling dat volgende generaties het financieel steeds beter krijgen lijkt dus niet meer zo vanzelfsprekend als in het verleden het geval was.

Vooral veel hogere woonlasten

In de overgrote meerderheid van de OESO-landen blijkt het inkomen van de middenklasse nog maar nauwelijks te stijgen. Over de gehele linie werden er vooral inkomensstijgingen in de sectie met de hoogste inkomens genoteerd. Daarnaast stegen de kosten voor de burgers in veel gevallen sneller dan de inflatie. Met name de kosten voor huisvesting gingen flink omhoog en dat had een duidelijke impact op het financiële plaatje van de middenklassers. In de jaren ‘90 van de vorige eeuw werd door hen nog een kwart van het maandelijkse inkomen uitgegeven aan huisvesting. Inmiddels is dat aandeel gestegen naar een derde deel. De kosten voor wonen blijken de afgelopen 20 jaar drie keer sneller te zijn gestegen dan het gemiddelde inkomen van de huishoudens.

Bezuinigen biedt niet altijd soelaas

De middenklassers stellen op dit moment alles in het werk om het hoofd in financieel opzicht boven water te kunnen houden. Ze besparen onder meer op hun dagelijkse boodschappen en gaan er steeds vaker toe over om hun huidige tarieven van energie te vergelijken met andere aanbieders om op die manier de maandelijkse kosten verder te kunnen drukken. Voor 20 procent van de huishoudens met middeninkomens blijken maatregelen als energie vergelijken niet langer voldoende te zijn om rond te kunnen komen, waardoor ze genoodzaakt worden om meer uit te geven dan dat er maandelijks aan inkomen binnenkomt.

Toekomstvisie

De OESO ziet de toekomst van de middeninkomens somber in als er door overheden geen concrete actie wordt ondernomen. De arbeidsmarkt zal de komende jaren steeds meer onder druk komen te staan vanwege steeds verder doorgevoerde automatisering. Terwijl de banen die er nog wel in overvloed lijken te zijn hooguit uit parttime werk en individuele klussen bestaan, waardoor geen langdurige financiële zekerheid ontstaat. Wat betreft de OESO wordt er wereldwijd een actieplan in gang gezet waarin onder meer goede sociale bescherming en betaalbaar wonen de speerpunten zijn. Daarnaast zou de OESO graag zien dat de middeninkomens makkelijker toegang kunnen krijgen tot subsidies en financiële steun bij leningen. Ten slotte stelt de organisatie als oplossing voor dat overheden zich meer gaan focussen op belastingen op kapitaal, vastgoedbezit en erfenissen in plaats van belasting op inkomen, zodat er bij de middeninkomens meer bestedingsruimte wordt gecreëerd die vervolgens de economie een positieve impuls op kan leveren.