Wat brengt 2009?

De economische omgeving zal verslechteren, het beschikbare inkomen komt in de verdrukking en winstcijfers zullen naar beneden worden bijgesteld. Dat zijn de basisomstandigheden voor 2009. Ontslagen, winstwaarschuwingen, afboekingen, geen indexatie op pensioenen, stagnerende of dalende huizenprijzen, er zit nog veel slecht nieuws in het vat en de krantenkoppen zullen niet vrolijk zijn. Wat dat betreft is de voorspelling van minister Bos van een krimp in Nederland van 0,5% nog maar een voorbode. Wees dus voorbereid op sombere berichten.

Toch zal het niet enkel kommer en kwel zijn. Volgens Trevor Greetham, beheerder van Fidelity Multi Assets Strategic Fund “zou eén van de verrassingen van 2009 wel eens kunnen zijn dat de Amerikaanse consumentenuitgaven uit het huidige dal klimmen, geholpen door dalende energieprijzen en een lagere hypotheekrente.”

Pensioenfondsen zijn een onzekere factor. Te lage dekkingsgraden kunnen leiden tot “gedwongen verkopen” en tot een neerwaartse spiraal en dan zijn we verder van huis, zo weten we uit de enorm lange nasleep van de “internetbubble”. Hetzelfde geldt misschien ook voor particuliere beleggers, het is niet waarschijnlijk dat ze met hun vraag de aandelenkoersen ver op zullen stuwen. Goed nieuws voor aandelenbeleggers komt wel van de centrale banken. Nu men het woord deflatie weer in de mond neemt, kan de rente lang laag blijven.

Aandelenbeleggers zullen gespitst zijn op goed nieuws en markten zullen heen en weer bewegen tussen hoop en vrees. Daarbij geven waarderingen en vooral dividendrendementen veel steun aan de markten plus de overtuiging dat vroeg of laat herstel moet optreden. We zullen een onstuimige aandelenmarkt zien, maar de huidige volatiliteit zal hopelijk niet worden geëvenaard. De volatiliteit maakt het haast onmogelijk om een voorspelling te doen omdat de daling van 11 maanden in de laatste maand ongedaan kan worden gemaakt, en andersom.

De grootste risico’s – en dus ook kansen – zullen zich voordoen in cyclische beleggingen als grondstoffen en opkomende markten. Als de markt in mineur zal blijven, dan wordt het helemaal niets met deze segmenten. Bij nieuw en durend herstel, komt er juist weer meer perspectief. Wees gespitst op op verbeterende economische omstandigheden voordat u zich weer vol in deze lievelingetjes van voorgaande jaren stort. Voor vastgoed kon ook 2009 wel een moeilijk jaar worden. Het aanbod is nog aanzienlijk en krimpt minder snel dan de vraag. Vastgoed kent relatief lange cycli en de markt past zich maar langzaam aan.

De lage rente zal de – in sommige gevallen zwaar op de proef gestelde – spaarder niet plezieren. Misschien dat het gestunt met hoge vergoedingen op spaarrekeningen nog even zal doorgaan als banken elkaar onderling nog niet vertrouwen, maar uiteindelijk gaat de spaarrente naar beneden. De lagere en dalende rente zal wel de overheidsobligaties verder kunnen ondersteunen, zeker nu risicomijdende beleggers nog niet aan bedrijfsobligaties hoeven te denken.

Het is voor beleggers goed om een beeld te vormen over wat 2009 ons zal brengen. Bedenk wel dat het jaar waarschijnlijk heel anders zal verlopen dan de specialisten voorspellen en dat er nog nooit een zorgeloos jaar is geweest.

Wat denkt u dat de nieuwsitems zullen zijn die beleggers over enkele maanden zullen bezig houden? Zouden er in 2009 nieuwe woorden aan het beleggersjargon worden toegevoegd?

Freddy van Mulligen is hoofd research van Morningstar Nederland. Hij waardeert uw commentaar, maar kan geen specifieke adviezen over fondsen of portefeuilles geven. Auteurs kunt u bereiken via de Analisten feedback.